Να βγει κανείς ή να μη βγει

(ένα ξεχασμένο κείμενο από τις 9/4 ... έτσι για την ιστορία)

Να βγει κανείς ή να μη βγει αυτό είναι το ερώτημα.
Είναι καλύτερο να βγει και να υποστεί τον πόνο (κόστος) της κανονικής ζωής ή να τον αρνηθεί και πεθαίνοντας (χρεοκοπώντας) να τον ξεπεράσει;

Η βιωσιμότητα του χρέους

Η βιωσιμότητα του χρέους είναι άσκηση εργασίας. Το ΔΝΤ την έχει ανάγκη (κατά τον ορισμό που εκείνο επέλεξε) λόγω του καταστατικού του. Όμως κάθε χρέος που βαίνει μειούμενο και εξυπηρετείται γίνεται βιώσιμο. Το απόλυτο μέγεθός του είναι ένα άλλο θέμα. Δηλαδή, αν το μέγεθος αυτό στερεί την δυνατότητα μιας χώρας να αναπτυχθεί. Η περιορισμένη επάνοδος στις αγορές δεν καθιστά "ντε φάκτο" το χρέος βιώσιμο, απλά βοηθάει τον σχεδιασμό μιας υπεύθυνης πολιτείας. Επαναφέρει την ευθύνη εκεί που ανήκει, στο κυρίαρχο κράτος και την ηγεσία του.
Το κάνει πιο εύκολο; Όχι! Έρχεται όμως η ώρα της ενηλικίωσης.

Πως βαίνει μειούμενο κάτι που δείχνει μεγαλύτερο από το αρχικό που μας οδήγησε εδώ;

Πρώτα απ´ όλα, η δυναμική του χρέους λόγω της δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος έχει αντιστραφεί. Δεν υπάρχουν πια ελλείμματα να το τροφοδοτούν. Δεύτερον, τμήμα του χρέους είναι η συμμετοχή (μέσω ΤΧΣ) στις τράπεζες από τις οποίες θα αποπληρωθεί μέρος ή και όλο. Τρίτον, το ίδιο χρέος εφόσον έχουμε μια κάποια ανάπτυξη θα μειωθεί και ως ποσοστό του ΑΕΠ (ο παρανομαστής).

Είμαστε έτοιμοι να γυρίσουμε στις αγορές;

Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαστε έτοιμοι. Οι μεταρρυθμίσεις τώρα αρχίζουν και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος "μπαλτάκων" και σια (δεξιών και αριστερών). Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος του πελατειακού συστήματος που δεν μεταρρυθμίζεται, απλά περιμένει την ευκαιρία να επανακάμψει. Όμως αν είναι να περιμένουμε τα φτιάξουν όλα, τότε ίσως να είναι πια αργά. Οι αγορές μαζί με την Τρόικα, που δεν φεύγει απλά αλλάζει σταδιακά ρόλο, μπορούν να βοηθήσουν ώστε να μην ξεστρατίσουμε.
Να το ξαναπώ, πιο πολύ από ποτέ, τώρα έρχεται η ώρα της ενηλικίωσης.

Κόστος και οφέλη

Το κόστος σε μια τέτοια κίνηση είναι το ετήσιο κουπόνι (τοκομερίδιο) και όχι η απόδοση στην λήξη. Έτσι αν βγεις (στον πηγαιμό για την Ιθάκη ...) στις αγορές με κουπόνι 4,5% στα πέντε χρόνια για δύο δις και η αγορά ζητάει απόδοση 5%, η τιμή του ομολόγου θα είναι 97,84 και άρα θα εισπράξεις 1,96 δις για το ονομαστικό χρέος των 2 δις. Το δε ετήσιο κόστος θα είναι περίπου 90 εκατ. (76.5 μετά τους φόρους 15%) ή 36,5 εκ. παραπάνω από το μνημόνιο ή 8,5 εκ. περισσότερα από τα ομόλογα του PSI. Το όφελος όμως είναι πολλαπλό. Χθες 8/4/14, τα έντοκα γραμμάτια εξαμήνου βγήκαν στο 3,01% (από 3,6% και +4% πριν μερικούς μήνες) και στη περίπτωση ανοίγματος της αγοράς θα πάνε γρήγορα κοντά στο 1% (ή κάτω από αυτό), άρα μια μείωση 2-ποσοστιαίες μονάδες, όπου στα 15 δις έντοκα είναι ετήσιο όφελος 300 εκατ. Ευρώ.

Ο κίνδυνος

Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μην δοθεί πλέον άλλη βοήθεια μέσω κουρέματος από τον επίσημο τομέα, τα κράτη δηλαδή, αφού μπορούμε να βγαίνουμε στις αγορές. Δεν το νομίζω. Το απευθείας κούρεμα θα ήταν ούτως η άλλως δύσκολο. Επέκταση όμως του χρέους αυτού μπορεί να γίνει. Μικρό μα υπολογίσιμο το όφελος. Αλλά δεν συγκρίνεται με αυτό που κερδίζεις από την δυνατότητα της αυτοδιαχείρισης, την ανάληψη της ευθύνης, την επιστροφή στην νομιμότητα και την κανονικότητα.
Εξάλλου, άμα κουνήσεις το χέρι σου και η "Αθηνά" θα βοηθήσει