Ένα έθνος, ένας λαός ... (δεν γίναμε!)

Διαβάζοντας με την κόρη μου το μάθημα της "Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής" έκανα μια θλιβερή συνειδητοποίηση. 200 χρόνια μετά τον Κοραή και μετά την Επανάσταση,  δεν κατορθώσαμε να γίνουμε ένα έθνος, ένας λαός.

Ορισμός: «Έθνος είναι ένα σύνολο ανθρώπων που είναι ενωμένο με στοιχεία κοινού πολιτισμού, κοινού ιστορικού παρελθόντος, έχουν κοινές επιδιώξεις, πολλές φορές μιλούν την ίδια γλώσσα και έχουν την ίδια θρησκεία.»

Πριν αρχίσετε να αμφισβητείτε τον ορισμό, ας αρκεστούμε σε αυτό. Η κοινή μας ιστορία σταματά λίγο πριν τους Μακεδόνες και τον Μέγα Αλέξανδρο.  Έκτοτε υπάρχει το βολικό «κενό» της Ρωμαϊκής και της Βυζαντινής περιόδου με κυρίαρχη την εκκλησιαστική ιστορία, την άνοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να φτάσουμε στην εποχή της Επανάστασης, όπου και εδράζεται η αιτία του σύγχρονου δράματος που λέγεται Ελλάδα και Ελληνικό Έθνος (έθνος δεν είναι το κράτος).

Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή ιστορία. Παραδείγματος χάριν, δεν συμφωνούμε εάν η επανάσταση ήταν «εθνικιστική» ή ταξική, με όρους 19ου αιώνα. Ακόμα, η ιστορία του 20ου αιώνα αντί να μας ενώνει μας χωρίζει.

Ο κοινός μας πολιτισμός είναι ένα ζητούμενο γιατί υπάρχουν παράλληλα οι δυτικές και οι κυρίαρχες ανατολικές μας ρίζες και αντιλήψεις. Πόσο μάλλον όταν αυτό το ίδιο δίπολο γίνεται πολιτικό σύνθημα «ανήκομεν εις την δύσιν» αλλά και πεδίο αντιπαράθεσης.

Για να είμαι δίκαιος, πολλές φορές «ομιλούμε» την ίδια γλώσσα. Όχι πάντα (δημοτική-καθαρεύουσα-“nea ellinika” + emoticons). Όμως γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συνεννοηθούμε. <3

Η θρησκεία -δεν σχολιάζω το ότι δεν συμφωνώ απόλυτα με τον ορισμό- είναι ή καλύτερα έχει υπάρξει στοιχείο προσδιορισμού της ταυτότητας και κιβωτός αξιών που μοιραζόμαστε, διαχρονικά. Σ' εμάς λόγω ορθοδοξίας και σκλαβιάς, είναι λίγο πιο έντονο αυτό από ότι σε άλλες χώρες, έθνη και λαούς.

Μένουν λοιπόν οι κοινές επιδιώξεις. Δηλαδή να συμφωνούμε σε γενικές γραμμές για πράγματα όπως: Ανάπτυξη σημαίνει μείωση της ανεργίας και αύξηση του βιοτικού επιπέδου σε πραγματικούς όρους. Να δίνουμε κοινές απαντήσεις –κατά μεγάλη πλειοψηφία- σε ερωτήματα όπως:  Στο μέλλον η Ελλάδα θα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ευρωπαϊκής οικογένειας ή όχι; Με Ευρώ ή με «δραχμή»; Υπέρ ή κατά της ιδιωτικής πρωτοβουλίας; Το κέρδος είναι καλό ή κακό; Δίχτυ ασφαλείας για όσους βρίσκονται σε ανάγκη ή κοινωνικό κράτος για όλους αδιακρίτως; Η Δημόσια παιδεία είναι και δωρεάν; Η ιδιωτική ή και ένα μεικτό σύστημα είναι καλό ή κακό; Το δημόσιο αγαθό είναι ιδιοκτησία αυτού που το παράγει, αυτού που το χρησιμοποιεί ή όλων; Οι νόμοι εφαρμόζονται για όλους ή μόνο για τους άλλους; Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη; Το νόμιμο είναι και ηθικό; Η δημοκρατία είναι υπέρτατο αγαθό, όπως η ελευθερία ή/και η ανεξαρτησία; Και τόσα άλλα.  
Έτσι, χωρίς κοινή ιστορία, πολιτισμό, αξίες, επιδιώξεις και γλώσσα, τι έθνος είμαστε;

- Ανάδελφο! (όπως έλεγε ο Σαρτζετάκης)

ΥΓ. Όσοι αγχώνεστε με την λέξη έθνος, μην ανησυχείτε. Ούτε ένας λαός γίναμε!

Λέει ο δάσκαλος: «Οι άνθρωποι που είναι μόνιμα εγκατεστημένοι σε μία χώρα (μια εδαφική έκταση με καθορισμένα σύνορα) και έχουν την ιθαγένειά της αποτελούν τον λαό της. Ο λαός μιας χώρας, για να συμβιώσει, χρειάζεται να οργανωθεί και να δημιουργήσει κανόνες-νόμους που να ρυθμίζουν την κοινωνική του ζωή. Οι πολίτες, με τους αντιπροσώπους που εκλέγουν, θεσπίζουν αυτούς τους νόμους. Ο ανώτερος νόμος του Ελληνικού κράτους είναι το Σύνταγμα» … το οποίο έχουμε γραμμένο εκεί …