Δύο κείμενα με αφορμή την τρέχουσα ιστορικότητα.
Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα μετά από μία εικοσιπενταετία σχετικής ηρεμίας είναι σχεδόν πάνδηλο ότι ξανασχηματίζεται ο χάρτης της ευρύτερης περιοχής. Από τα βόρεια παράλια της Αφρικής μέχρι την βόρεια θάλασσα. Τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά την πτώση της «κουρτίνας» είχαμε την πρώτη φάση σε τρείς πράξεις. Την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ή κατάρρευση) και τις αποσχίσεις των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών του βορά –της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία), την κεντρική Ευρώπη (ενοποίηση της Γερμανίας και διάλυση της Τσεχοσλοβακίας) και τα Βαλκάνια (διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας και επαναφορά των προπολεμικών, μετά Οθωμανικών κρατών/βασιλείων). Σε δεύτερο χρόνο, οι εθνοκαθάρσεις και περεταίρω εθνικιστικές «μικροπολιτείες» τύπου Κόσοβο, FYROM, Μαυροβούνιο. Οι εκκρεμότητες της εποχής παραμένουν α) Αλβανία-Κόσοβο-FYROM και β) Βουλγαρία-FYROM και βέβαια από κοντά η Ελλάδα.
Σήμερα, λοιπόν, οι τεκτονικές πλάκες της περιοχής που συγκέντρωναν απίστευτες τάσεις όλο αυτό το διάστημα κουνήθηκαν. Έσπασαν και προκαλούν σεισμούς με ανυπολόγιστες συνέπειες. Αυτή την φορά, το σημείο εκκίνησης ήταν η Αφρική και μετά ή πάντα ενεργοποιημένη Μέση Ανατολή, η Τουρκία και τώρα η Ουκρανία. Η τελευταία είναι βόμβα μεγατόνων καθώς εκεί ξαναγράφεται το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Γερμανία-Ρωσία και με την παρουσία «εθνικοσοσιαλιστών»).
Η Κριμαία έγινε τμήμα της Ουκρανίας το 1954 όταν ο σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ παραχώρησε τη χερσόνησο στη χώρα από την οποία καταγόταν. Αυτό είχε ελάχιστη σημασία μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οπότε η Κριμαία παρέμεινε τμήμα της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Το 60% των πολιτών της δηλώνουν Ρώσοι. Στη νότια ακτή της Κριμαίας βρίσκεται η πόλη της Σεβαστούπολης, έδρα του Ρωσικού Στόλου στη Μαύρη Θάλασσα. Η Ρωσία «κληρονόμησε» το μισό του σοβιετικού στόλου στην περιοχή. Το 2009, ο φιλοδυτικός πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιουσένκο προειδοποίησε τη Μόσχα ότι πρέπει να έχει εγκαταλείψει τη βάση της Κριμαίας μέχρι το 2017. Λίγο μετά την εκλογή του το 2010, ο πλέον έκπτωτος και καταζητούμενος, φιλορώσος πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς υποσχέθηκε να παρατείνει την παραχώρηση της βάσης στη Ρωσία έως το 2042.
Μια άλλη ανάγνωση είναι αυτή της επανάληψης ως φάρσα.
Ο Χέγκελ λέει κάπου ότι όλα τα γεγονότα και οι προσωπικότητες της ιστορίας επανεμφανίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ξέχασε να προσθέσει: την πρώτη φορά ως τραγωδία, τη δεύτερη ως φάρσα. (Karl Marx) Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία. (Friedrich Hegel) Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται και το απροσδόκητο πάντα συμβαίνει, πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος; (George Bernard Shaw) Την ιστορία την γνωρίζουν οι έξυπνοι και καλοί άνθρωποι, αλλά την φτιάχνουν οι ανόητοι και οι παλιάνθρωποι. (Boris Strugatsky)
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 αποτέλεσαν την τέλεια ευκαιρία για τον Χίτλερ και τους Ναζί να δείξουν στον κόσμο το νέο πρόσωπο της Γερμανίας, την νέα τάξη πραγμάτων. Όχι μόνο να επιδείξουν την αποτελεσματικότητα της Γερμανίας και τις υποδομές αλλά και την ανωτερότητα του Γερμανικού έθνους και αθλητισμού. Ήταν η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στον κόσμο και τις αποστολές των 49 χωρών που συμμετείχαν συνόδευαν διάφορα μέσα ενημέρωσης.
Το 1935, ο Χίτλερ δήλωνε, σε λόγο του στο Ράιχσταγκ: "Η Γερμανία ούτε προτίθεται ούτε επιθυμεί να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Αυστρίας, να προσαρτήσει την Αυστρία ή να προκαλέσει την προσάρτησή της. Στις 12 Μαρτίου του 1938, ώρες πριν από το δημοψήφισμα της 13ης Μαρτίου, οι Γερμανικές δυνάμεις παρέλασαν, καθώς δεν συνάντησαν καμία αντίσταση αφού με την βοήθεια του Αυστριακού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (που τελούσε σε παρανομία) είχαν καταφέρει να θέσουν υπό τον έλεγχό τους πολλές περιοχές της χώρας και της πρωτεύουσας, Βιέννης, καθώς και δημόσιες υπηρεσίες και την Αστυνομία.
Στο εξωτερικό, παρά το γεγονός ότι η προσάρτηση ήταν απαγορευμένη από την Συνθήκη των Βερσαλλιών, η προσάρτηση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη: Η Ιταλία δεν αντέδρασε καθόλου, όπως αναμενόταν, η Βρετανία επίσης αντέδρασε χαλαρά - χαρακτηριστικό δημοσίευμα των Times ανέφερε ότι πριν 200 χρόνια η Αγγλία προσάρτησε με τον ίδιο τρόπο την Σκωτία και τα δύο γεγονότα δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφορές. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσάμπερλεν δήλωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων, στις 14 Μαρτίου, ότι "η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά το θέμα".
«Ο κόσμος είδε τη νέα Ρωσία» δήλωνε ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν μία ημέρα μετά το κλείσιμο των αγώνων στο Σότσι (Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Σότσι 2014). Μια Ρωσία «ανοικτή, σύγχρονη και πολύπλευρη»: αυτή είναι η εικόνα που το ρωσικό κράτος πρόσφερε στον υπόλοιπο κόσμο κατά τη διάρκεια των Αγώνων στο Σότσι σύμφωνα με τον ίδιο. «Δεν προσφέραμε μόνο την τοποθεσία και τις σύγχρονες υποδομές αλλά και την ελίτ του εθνικού αθλητισμού μας», υπογράμμισε ο Ρώσος Πρόεδρος κατά την τελετή βράβευσης της ρωσικής αποστολής.
Ταυτόχρονα με την τελετή λήξης, οι εξελίξεις στην Ουκρανία έτρεχαν. Η Ρωσία δεν επιθυμεί την προσάρτηση της Κριμαίας, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος στις 4/3/2014, ώρες μετά την εκπνοή του δήθεν τελεσιγράφου προς τις Ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στην χερσόνησο.
Μια νέα προσάρτηση στην Ευρώπη της ασφάλειας και συνεργασίας; Ένα νέο «Άνσλους» αλά Ρους; Πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος!
ΥΓ. Δεν αναφέρομαι μόνο στον Ρώσο πρόεδρο αλλά και στους Ουκρανούς, τους Ευρωπαίους, τους Τούρκους και φυσικά στην αεί παρούσα υπερδύναμη που στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού «επιθυμούν» να επαναλάβουν ή να συνεχίσουν τον Πόλεμο της Κριμαίας (1853-1856).
Ξανασχεδιάζοντας τον χάρτη (Επεισόδιο "?")
Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα μετά από μία εικοσιπενταετία σχετικής ηρεμίας είναι σχεδόν πάνδηλο ότι ξανασχηματίζεται ο χάρτης της ευρύτερης περιοχής. Από τα βόρεια παράλια της Αφρικής μέχρι την βόρεια θάλασσα. Τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά την πτώση της «κουρτίνας» είχαμε την πρώτη φάση σε τρείς πράξεις. Την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ή κατάρρευση) και τις αποσχίσεις των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών του βορά –της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία), την κεντρική Ευρώπη (ενοποίηση της Γερμανίας και διάλυση της Τσεχοσλοβακίας) και τα Βαλκάνια (διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας και επαναφορά των προπολεμικών, μετά Οθωμανικών κρατών/βασιλείων). Σε δεύτερο χρόνο, οι εθνοκαθάρσεις και περεταίρω εθνικιστικές «μικροπολιτείες» τύπου Κόσοβο, FYROM, Μαυροβούνιο. Οι εκκρεμότητες της εποχής παραμένουν α) Αλβανία-Κόσοβο-FYROM και β) Βουλγαρία-FYROM και βέβαια από κοντά η Ελλάδα.
Σήμερα, λοιπόν, οι τεκτονικές πλάκες της περιοχής που συγκέντρωναν απίστευτες τάσεις όλο αυτό το διάστημα κουνήθηκαν. Έσπασαν και προκαλούν σεισμούς με ανυπολόγιστες συνέπειες. Αυτή την φορά, το σημείο εκκίνησης ήταν η Αφρική και μετά ή πάντα ενεργοποιημένη Μέση Ανατολή, η Τουρκία και τώρα η Ουκρανία. Η τελευταία είναι βόμβα μεγατόνων καθώς εκεί ξαναγράφεται το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Γερμανία-Ρωσία και με την παρουσία «εθνικοσοσιαλιστών»).
Η Κριμαία έγινε τμήμα της Ουκρανίας το 1954 όταν ο σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ παραχώρησε τη χερσόνησο στη χώρα από την οποία καταγόταν. Αυτό είχε ελάχιστη σημασία μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οπότε η Κριμαία παρέμεινε τμήμα της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Το 60% των πολιτών της δηλώνουν Ρώσοι. Στη νότια ακτή της Κριμαίας βρίσκεται η πόλη της Σεβαστούπολης, έδρα του Ρωσικού Στόλου στη Μαύρη Θάλασσα. Η Ρωσία «κληρονόμησε» το μισό του σοβιετικού στόλου στην περιοχή. Το 2009, ο φιλοδυτικός πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιουσένκο προειδοποίησε τη Μόσχα ότι πρέπει να έχει εγκαταλείψει τη βάση της Κριμαίας μέχρι το 2017. Λίγο μετά την εκλογή του το 2010, ο πλέον έκπτωτος και καταζητούμενος, φιλορώσος πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς υποσχέθηκε να παρατείνει την παραχώρηση της βάσης στη Ρωσία έως το 2042.
Επανάληψη ή Συνέχεια; Τραγωδία ή Φάρσα;
Ο Χέγκελ λέει κάπου ότι όλα τα γεγονότα και οι προσωπικότητες της ιστορίας επανεμφανίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ξέχασε να προσθέσει: την πρώτη φορά ως τραγωδία, τη δεύτερη ως φάρσα. (Karl Marx) Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία. (Friedrich Hegel) Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται και το απροσδόκητο πάντα συμβαίνει, πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος; (George Bernard Shaw) Την ιστορία την γνωρίζουν οι έξυπνοι και καλοί άνθρωποι, αλλά την φτιάχνουν οι ανόητοι και οι παλιάνθρωποι. (Boris Strugatsky)
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 αποτέλεσαν την τέλεια ευκαιρία για τον Χίτλερ και τους Ναζί να δείξουν στον κόσμο το νέο πρόσωπο της Γερμανίας, την νέα τάξη πραγμάτων. Όχι μόνο να επιδείξουν την αποτελεσματικότητα της Γερμανίας και τις υποδομές αλλά και την ανωτερότητα του Γερμανικού έθνους και αθλητισμού. Ήταν η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στον κόσμο και τις αποστολές των 49 χωρών που συμμετείχαν συνόδευαν διάφορα μέσα ενημέρωσης.
Το 1935, ο Χίτλερ δήλωνε, σε λόγο του στο Ράιχσταγκ: "Η Γερμανία ούτε προτίθεται ούτε επιθυμεί να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Αυστρίας, να προσαρτήσει την Αυστρία ή να προκαλέσει την προσάρτησή της. Στις 12 Μαρτίου του 1938, ώρες πριν από το δημοψήφισμα της 13ης Μαρτίου, οι Γερμανικές δυνάμεις παρέλασαν, καθώς δεν συνάντησαν καμία αντίσταση αφού με την βοήθεια του Αυστριακού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (που τελούσε σε παρανομία) είχαν καταφέρει να θέσουν υπό τον έλεγχό τους πολλές περιοχές της χώρας και της πρωτεύουσας, Βιέννης, καθώς και δημόσιες υπηρεσίες και την Αστυνομία.
Στο εξωτερικό, παρά το γεγονός ότι η προσάρτηση ήταν απαγορευμένη από την Συνθήκη των Βερσαλλιών, η προσάρτηση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη: Η Ιταλία δεν αντέδρασε καθόλου, όπως αναμενόταν, η Βρετανία επίσης αντέδρασε χαλαρά - χαρακτηριστικό δημοσίευμα των Times ανέφερε ότι πριν 200 χρόνια η Αγγλία προσάρτησε με τον ίδιο τρόπο την Σκωτία και τα δύο γεγονότα δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφορές. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσάμπερλεν δήλωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων, στις 14 Μαρτίου, ότι "η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά το θέμα".
«Ο κόσμος είδε τη νέα Ρωσία» δήλωνε ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν μία ημέρα μετά το κλείσιμο των αγώνων στο Σότσι (Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Σότσι 2014). Μια Ρωσία «ανοικτή, σύγχρονη και πολύπλευρη»: αυτή είναι η εικόνα που το ρωσικό κράτος πρόσφερε στον υπόλοιπο κόσμο κατά τη διάρκεια των Αγώνων στο Σότσι σύμφωνα με τον ίδιο. «Δεν προσφέραμε μόνο την τοποθεσία και τις σύγχρονες υποδομές αλλά και την ελίτ του εθνικού αθλητισμού μας», υπογράμμισε ο Ρώσος Πρόεδρος κατά την τελετή βράβευσης της ρωσικής αποστολής.
Ταυτόχρονα με την τελετή λήξης, οι εξελίξεις στην Ουκρανία έτρεχαν. Η Ρωσία δεν επιθυμεί την προσάρτηση της Κριμαίας, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος στις 4/3/2014, ώρες μετά την εκπνοή του δήθεν τελεσιγράφου προς τις Ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στην χερσόνησο.
Μια νέα προσάρτηση στην Ευρώπη της ασφάλειας και συνεργασίας; Ένα νέο «Άνσλους» αλά Ρους; Πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος!
ΥΓ. Δεν αναφέρομαι μόνο στον Ρώσο πρόεδρο αλλά και στους Ουκρανούς, τους Ευρωπαίους, τους Τούρκους και φυσικά στην αεί παρούσα υπερδύναμη που στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού «επιθυμούν» να επαναλάβουν ή να συνεχίσουν τον Πόλεμο της Κριμαίας (1853-1856).
No comments:
Post a Comment
You can post your feedback or comment. Please remember to be polite and brief.