Monday 31 March 2014

Καιρός να πούμε αλήθειες

Στο άρθρο Τράπεζες: Αυξήσεις κεφαλαίου με όρους αγοράς στο kathimerini.gr, διαβάζω:

< Το ζήτημα ταμπού ήταν αν το ΤΧΣ «χάσει» μέρος των 5,8 δισ. ευρώ που τοποθέτησε στη Eurobank στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης. Στην πραγματικότητα το ΤΧΣ ήδη έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων, καθώς όταν συμμετείχε στην αύξηση της Eurobank κάλυψε και ζημία ύψους 5,78 δισ. ευρώ που προκάλεσε το «κούρεμα» των ομολόγων. Η ζημία αυτή είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο να «εξαερωθούν» στη στιγμή όλα τα κεφάλαια της τράπεζας ύψους 3,5 δισ. (Δεκέμβριος 2011) αλλά να υπάρξει και μια «τρύπα», ζημία ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Έτσι, όταν το ΤΧΣ συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank δεν κατέβαλε μόνο κεφάλαια αλλά κάλυψε και την αρνητική καθαρή θέση. Αλλωστε γι’ αυτό ακριβώς στην ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank δεν συμμετείχαν ιδιώτες. >

Όχι ακριβώς!

Στην περίπτωση της Eurobank, επειδή δεν ολοκληρώθηκε η συγχώνευση με την Εθνική, προέκυψε το εξής οξύμωρο. Ο νέος (τότε) βασικός της μέτοχος, δηλαδή η Εθνική με το 85% των μετοχών (και όχι ο Λάτσης ο οποίος ήταν πλέον μέτοχος της Εθνικής όπως και αρκετοί παλαιοί μέτοχοι της Eurobank που αποδέχτηκαν την δημόσια προσφορά της Εθνικής Δεκέμβριος του 2012), αδυνατούσε (δεν της επετράπη) να καλύψει την αναλογία του 10% της ανακεφαλαιοποίησης. Έτσι, λόγω πίεσης χρόνου (περίπου ένας μήνας) αποφασίστηκε ότι ήταν δύσκολο να βρεθεί νέος μέτοχος (πχ όπως καλή ώρα σήμερα η Fairfax). Επίσης, δεν ήταν ξεκάθαρο το πλαίσιο και η διαδικασία -άλλη μια ελληνική τρικλοποδιά λόγω υπερρύθμισης. Η διαδικασία απαιτούσε το 10% να καλυφθεί από ιδιώτες αλλά στην αύξηση έπρεπε να συμμετέχουν οι παλαιοί μέτοχοι, όπερ και δεν εγένετο!

Εξάλλου, η «αρνητική καθαρή θέση» ήταν η κατάσταση (περισσότερο ή λιγότερο) στις περισσότερες τράπεζες. Όλες λιγότερο ή περισσότερο είχαν κάποια αρνητική θέση μετά το PSI και υπό ορισμένες προϋποθέσεις των «stress tests». Η συμμετοχή του ΤΧΣ (HFSF) ή επί το ελληνικότερον «the taxpayers money» δεν έγινε για κερδοσκοπία αλλά για την σταθεροποίηση του συστήματος, την κάλυψη των ζημιών του PSI αλλά και των επιπτώσεων της παρατεταμένης ύφεσης κατά την περίοδο της «ελεγχόμενης» προσαρμογής και εσωτερικής υποτίμησης.

Η άλλη επιλογή θα ήταν το bail-in «αλα» Κύπρου-Λαϊκή. Σε αυτή την περίπτωση, του Κυπριακού τραπεζικού συστήματος δηλαδή, μπορείς να ισχυριστείς ότι η υπαιτιότητα της κατάρρευσης των τραπεζών ήταν η δυσανάλογη έκθεσή τους (μία απόφαση ενεργής διαχείρισης του ενεργητικού) σε ελληνικό ρίσκο. Δυσανάλογη σε σχέση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας. (Παρόμοια περίπτωση με Ιρλανδία και Ισπανία μόνο που στην πρώτη δεν προϋπήρχε σημαντικό δημόσιο χρέος και ελλείμματα ενώ στην δεύτερη, το Ισπανικό ΤΧΣ δεν μπήκε κάτω από το δημόσιο χρέος).

Στην ελλαδική περίπτωση, το υφεσιακό σοκ δεν το προκάλεσαν οι τράπεζες. Η έλλειψη επαρκούς κεφαλαιοποίησης για την ασφαλή λειτουργία τους, η φυγή των καταθέσεων λόγω των «φορολογικών» αλλά και της δραχμο-τρομολαγνείας, η αύξηση της εξάρτησής τους από την ΕΚΤ (λόγω και της φυγής καταθέσεων αλλά κυρίως λόγω της κατάρρευσης της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας) δεν είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπίας (ή ενεργητικής διαχείρισης ενεργητικού) των διοικήσεων ή και των μετόχων. Οι δεύτεροι έχασαν την περιουσία τους.

Όμως, οι μέτοχοι των τραπεζών (Εθνικής, Πειραιώς και Alpha) κλήθηκαν και έβαλαν νέα λεφτά (το 10%), όπως το ΤΧΣ, και απέκτησαν το δικαίωμα να επανακτήσουν τον μετοχικό έλεγχο αγοράζοντας σταδιακά τις μετοχές του ΤΧΣ στην τιμή κτήσης συν τόκους και κρατώντας την διοίκηση ιδιωτική. (Εδώ να βάλουμε όσους αστερίσκους θέλετε. Όχι για το «ιδιωτική» αλλά για το εάν έπρεπε να είναι και η ίδια. Αλλά αυτό είναι βασικά θέμα των μετόχων. Μέτοχος βέβαια είναι και το ΤΧΣ).

Στην περίπτωση της Eurobank είδαμε ότι αυτό δεν ήταν δυνατό λόγω της αδυναμίας της Εθνικής. Έτσι προτιμήθηκε η 100% συμμετοχή του ΤΧΣ. Βέβαια, αυτοί που πολιτικά επέμεναν σε 100% ανακεφαλαιοποίηση από το Δημόσιο (χρήματα των φορολογούμενων-δανειστών), αποδέχτηκαν και την ντε-φάκτο ζημιά του δημοσίου. (Σημείωση: Δεν είναι ακριβώς πραγματική ζημιά γιατί για κάθε ευρώ δημόσιου χρέους που κουρεύτηκε από το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών (όφελος), περίπου τα ίδια δόθηκαν στην ανακεφαλαιοποίησή τους (ζημιά λόγω αρνητικής θέσης αλλά με αναβαλλόμενη ισχύ). Έτσι, ενώ στην 10-90 συμμετοχή, το Δημόσιο ελπίζει να πάρει πίσω τα χρήματά του από την εξάσκηση των warrants (συν τόκους), στην 100% μόνο εφόσον βελτιωθεί η εσωτερική αξία της μετοχής. Το ίδιο όμως τελικά ισχύει και για τα warrants.

Τώρα, έχει ζημιά το Δημόσιο (ΤΧΣ) από την διαδικασία της νέας ανακεφαλαιοποίησης, σε όποια τιμή; Όχι, γιατί πολύ απλά, το 100% του 0 = 0! Ενώ το 35% του 100 είναι 35. Και εφόσον θυμάμαι, το 35 είναι μεγαλύτερο του 0 (35>0).

Thursday 27 March 2014

Η ανάκαμψη και οι πωλήσεις αυτοκινήτων

Διάβαζα το παρακάτω άρθρο στην Καθημερινή (από αναδημοσίευση The New York Times) και με έβαλε σε σκέψεις.

"... αποκαλυπτικός δείκτης της οικονομικής υγείας μιας χώρας είναι οι πωλήσεις αυτοκινήτων. Αυξάνονται όταν βελτιώνονται οι συνθήκες και υποχωρούν με την οικονομία σε κάμψη."

"... σε καμία άλλη χώρα δεν είναι τόσο εμφανές όσο στην Ελλάδα. Ακόμα και με μια ελαφρά άνοδο στα τέλη του 2013 και τους δύο πρώτους μήνες του 2014, το τελευταίο δωδεκάμηνο οι πωλήσεις ιδιωτικής χρήσεως αυτοκινήτων στη χώρα είναι σχεδόν 80% κάτω από τα επίπεδα του 2007."

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ | ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | Ανάκαμψη μεν, πλην όμως, αναιμική FLOYD NORRIS / THE NEW YORK TIMES

Στην Ελλάδα, το 2007 πουλήθηκαν 279.794 μονάδες, η τέταρτη καλύτερη χρονιά μετά το 2000 (290.225), το 2004 (289.733) και το 2001 (280.295). Σε πλήρη αντίθεση, οριακή άνοδο της τάξης του 0,4% κατέγραψε η αγορά των καινούργιων αυτοκινήτων το 2013 με 58.696 μονάδες έναντι 58.482 το 2012! Την "δεκαετία" του Ευρώ, ο μέσος όρος πωλήσεων ήταν πάνω από τις 250 χιλ. μονάδες ενώ την προηγούμενη δεκαετία ήταν λίγο πάνω από τις 140 (χιλ). Ας φτάσουμε ξανά εκεί και βλέπουμε. 

Με στόχο την δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος περίπου 8-10 δις τον χρόνο (4.5% του ΑΕΠ) για τα επόμενα 6-7 χρόνια (!), δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια σε μια κρατικοδίαιτη οικονομία που απεχθάνεται την ιδιωτική πρωτοβουλία και τις ξένες επενδύσεις (το γνωστό ξεπούλημα για όσους παρακολουθούν την πολιτική αντιπαράθεση στο εσωτερικό).


Γυρνάμε πίσω στις δεκαετίες του '70-80 όπου η αγορά αυτοκινήτου ήταν όνειρο για λίγους; Σίγουρα, το μοντέλο κατανάλωσης/δανεισμού των προηγούμενων δεκαετιών δεν μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί ως ο βασικός μοχλός της ανάκαμψης. Όμως, το σημείο ισορροπίας (ιδιωτική κατανάλωση) πρέπει να βρίσκεται ψηλότερα. Άρα θα πρέπει γρήγορα να αυξηθούν οι εξαγωγικές επιδόσεις αλλιώς επίσης γρήγορα θα ξανακυλήσουμε στον φαύλο κύκλο των διπλών ελλειμμάτων.

Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), την περίοδο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 2014, καταγράφεται σημαντική αύξηση στις νέες κυκλοφορίες αυτοκινήτων με 15.765 νέα οχήματα (καινούρια ή μεταχειρισμένα εξωτερικού) έναντι 13.426 που κυκλοφόρησαν την αντίστοιχη περίοδο του 2013, παρουσιάζοντας αύξηση +17,4% έναντι μείωσης -19,8% στο αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. 



Πηγές: Bloomberg, Πωλήσεις Αυτοκινήτων (Νέες Ταξινομήσεις) από διάφορες πηγές, Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων

Friday 14 March 2014

Πολιτική χωρίς αυτούς τους Πολιτικούς

Ο κόσμος δεν υπερψηφίζει το πολιτική χωρίς πολιτικούς. Υπερψηφίζει το πολιτική χωρίς ΑΥΤΟΥΣ τους πολιτικούς.
(Κωνσταντίνος Αλεξάκος στο facebook)

Η διατύπωση του Κωνσταντίνου είναι η απόλυτα σωστή και η καλύτερη που έχω διαβάσει. Επιλύει κάθε απορία και απαντά σε όλους, κατά την άποψή μου. Εξάλλου, όπως φαίνεται και από την ανάλυση των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2012 (μετακινήσεις ψηφοφόρων) αλλά και από τα στοιχεία της δημοσκόπησης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (που σχολιάζεται για τα "παράδοξα" ποσοστά που εμφάνισε), το 60% των κάτω των 45-ετών δεν πιστεύει στη πολιτική με όρους αριστερά-δεξιά. Δηλαδή με όρους 20ου αιώνα όπως εύστοχα σχολίασε η Αντιγόνη Λυμπεράκη χθες το βράδυ στην εκπομπή Επόμενη Μέρα στο action24 (με τον Σεραφείμ Κοτρώτσο) όπου παρουσιάστηκαν και κάποια ποιοτικά στοιχεία της δημοσκόπησης του ΠΑΜΑΚ.

Δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας από το parapolitika.gr
Για 'μένα, αυτοί οι πολιτικοί και τα κόμματα που θα αποδράσουν από την παθολογία της ηθικολογίας της αριστεράς αλλά και του συντηρητικού χώρου -τύπου tea party- που στηρίζονται στην ηθική υπεροχή της κοσμοθεωρίας τους (με θρησκευτικά χαρακτηριστικά), αυτοί θα κερδίσουν την κάλπη του μέλλοντος. Η δημοσκόπηση αυτή, όχι τα νούμερα, μου έδωσε ελπίδα να πιστεύω ότι κάτι όντως μπορεί να έχει αλλάξει!

Το 2012-13 ήταν «η εποχή των τεράτων». Καθώς το παλιό πεθαίνει, το νέο παλεύει να γεννηθεί. Η ιστορία θα δείξει.

Τώρα, μεταξύ Καζάκη, Μίκη, Πάνου, Ζώη, Αλέξη, προτιμώ Σταύρο, Στέφανο, Θάνο, προτιμώ "58" συν/πλην κάτι με ή χωρίς κλαδιά, προτιμώ ανθρώπους και ομάδες που διακατέχονται από την αγωνία της λύσης και όχι του προβλήματος ή της ιδεολογικής προέλευσής και ταυτότητάς του. Γιατί τα προβλήματα του 21ου αιώνα δεν θα λυθούν με τις θεωρητικές προσεγγίσεις του 19ου ή με τις πρακτικές της μεταπολίτευσης που τα δημιούργησαν.

Πείτε με «απολιτίκ». Σας χαρίζω το «πολιτίκ» σας αλλά δεν θα σας χαρίσω το μέλλον μου και όσων αγαπάω.

Αν πιστέψεις στον εαυτό σου, αν κάνεις το σωστό τα πράγματα θα αλλάξουν. Αυτό έκανα και αυτό θα συνεχίσω να κάνω. Και αυτό θα σας προτείνω να κάνετε και εσείς. Μακάρι να μπορούσαμε να το κάνουμε μαζί. Αυτό θα ήταν πραγματική αλλαγή!

Η Εφημερίδα των Συντακτών
Παρεμπιπτόντως, οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις (ΠΑΜΑΚ, Public Issue) επιβεβαιώνουν κάτι που έλεγα και πίστευα όταν ο κ. Σαμαράς ανέλαβε την ηγεσία της ΝΔ. Ότι δηλαδή θα την κάνει κόμμα του 15%! Προηγήθηκαν όμως οι κκ Παπανδρέου και Βενιζέλος οι οποίοι ομολογώ με ξεγέλασαν – δεν το περίμενα. Α ναι και μία χρεοκοπία, προσφορά του Κώστα Καραμανλή και του Γιάννη Παπαθανασίου, η τοποθέτηση του οποίου στην τιμητική θέση του Προέδρου του ΔΣ των ΕΛΠΕ πρέπει να είναι αυτό που λέμε «η επανάληψη ως φάρσα».

Thursday 13 March 2014

Η Πολυκατοικία. Ιστορίες διαχειριστικής τρΕλλας!

Σε μια πολυκατοικία που ξέρω, πριν λίγο καιρό συνέβη το εξής.

Πρώτα απ’ όλα όμως για να μπορέσετε να καταλάβετε να σας πω ότι κάποια χρόνια πριν η πολυκατοικία πέρασε μια φάση αλλαγής και από την καθαρά οικιστική της χρήση πέρασε σε μία πιο μεικτή. Κάποια από τα διαμερίσματα έγιναν γραφεία και επαγγελματικοί χώροι και οι ιδιοκτήτες τους ή μετακόμισαν στους πιο πάνω ορόφους ή έφυγαν για «καλύτερες πολιτείες» με τα έσοδα των ενοικίων ή τον αέρα που εισέπραξαν.

Διαχειριστές της πολυκατοικίας εναλλάσσονταν οι πιο παλιοί από του ιδιοκτήτες επειδή είχαν εμπειρία στα «του οίκου» και γιατί οι νεώτεροι (και σε ηλικία) ή βαριόντουσαν να ασχοληθούν ή είχαν άλλες δουλειές ή δεν κατοικούσαν πια εκεί. Έτσι οι κατοικούντες την πολυκατοικία μετατράπηκαν σιγά, σιγά από κυρίως ιδιοκτήτες σε κυρίως ενοικιαστές. Κάποιοι δε από τους νέους ενοίκους στα χαμηλά ήσαν μετανάστες. Κανένα πρόβλημα όμως.

Οι μισοί και βάλε νέοι ένοικοι, οι επαγγελματίες, αύξησαν τα έσοδα της πολυκατοικίας και κάποιοι από τους μετανάστες, για να μην έχουν μπλεξίματα, προσφέρθηκαν να κάνουν και κάποιες μικροδουλειές στον κήπο, να αλλάζουν τις λάμπες, στα διαμερίσματα, κανένα σκούπισμα, ήταν γενικά καλή περίπτωση.

Έτσι οι διαχειριστές άρχισαν να ξοδεύουν κάποια χρήματα παραπάνω για την αναβάθμιση και τον καλλωπισμό της πολυκατοικίας, την αντικατάσταση του λέβητα και τη νέα ανεξάρτητη θέρμανση, το νέο ασανσέρ, την ανακαίνιση της εισόδου, καλύτερα φυτά στον μικρό, ομολογουμένως, αλλά συμπαθητικό κήπο.
Προσλάβανε και θυρωρό του τον πληρώνανε (από τα κοινόχρηστα) με το ενοίκιο στο σπίτι του ισογείου που είναι του ενός διαχειριστή συν κάτι λεφτά ακόμα, μόνιμο κηπουρό  και αρχιτέκτονα εξωτερικών χώρων με συνεργείο συντήρησης (ο γαμπρός του άλλου διαχειριστή), βάλανε αυτόματο πότισμα και σιντριβάνι –ζεν- (από την εταιρία του γαμπρού) και κάνανε κάποιες άλλες επενδύσεις, σε νέα πατώματα (ο αδελφός του γαμπρού), καινούργια μόνωση, κλπ. Για την διευκόλυνση όλων, οι διαχειριστές έπαιρναν κάποια μικροδάνεια στεγαστικά (μέσω της τράπεζας που δούλευε ο άλλος γαμπρός του πρώτου διαχειριστή) και επιμέριζαν το κόστος σε όλους (στα κοινόχρηστα).

Τα προβλήματα άρχισαν ξαφνικά όταν με την κρίση, την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, την μείωση των εσόδων της πολυκατοικίας (των ιδιοκτητών δηλαδή) από τους επαγγελματίες όπου κάποιοι ή το έκλεισαν ή έφυγαν και φέσωσαν τους ιδιοκτήτες, εμφανίστηκαν και κάποια κρούσματα κλοπών (κάποιοι τα επέδωσαν στους μετανάστες που πλέον κανείς δεν ήξερε ή έβλεπε) άρχισε η πολυκατοικία να μην βγαίνει κάθε μήνα και να μαζεύονται φέσια. Εντωμεταξύ ήταν και τα μικροδάνεια που μέχρι τότε δεν ήταν πρόβλημα αλλά τώρα πια πίεζαν τους διαχειριστές που και αυτοί δεν είχαν πια την επιφάνεια του παρελθόντος. Ήρθαν και οι φόροι …

Και τώρα δεν ξέρουν πια τι να κάνουν. Αλλά ακόμα πληρώνουν τον κηπουρό-αρχιτέκτονα (μαύρα όμως), την καθαρίστρια (η «κοπέλα» του γωνιακού διαμερίσματος με το μπαλκόνι στον πέμπτο) γιατί κανείς άλλος δεν καθαρίζει, και την εταιρία (του ανιψιού της κυρίας του πέμπτου – που κάνει και τα λογιστικά της πολυκατοικίας) για να βγάζει τα κοινόχρηστα και να κάνει τις επισκευές, κλπ.

Εδώ δυσκολεύομαι να συνεχίσω την ιστορία γιατί κάποιοι ίσως ήδη καταλάβατε ότι δεν είναι ακριβώς μια πολυκατοικία αυτή που περιγράφω αλλά η ίδια η Χώρα.

Βέβαια, η Πολυκατοικία αυτή (η ωραία και μοιραία Ελλάς) δεν πληρώνει μόνο κηπουρούς, λογιστές και καθαρίστριες αλλά και κάθε άλλης λογής ανθρώπους (δημόσιοι υπάλληλοι) που είναι όλοι χρήσιμοι. Όλοι την δουλειά τους κάνουν (οι περισσότεροι τουλάχιστον). Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο το αν είναι χρήσιμοι αλλά και το εάν είναι απαραίτητοι. Γιατί για να βγει η διαχείριση, αφού δεν κόβει τις δαπάνες, αναγκάζεται να αυξάνει συνεχώς τα κοινόχρηστα! Αλλά ποιός έχει πια να τα πληρώσει; Γιατί δεν πληρώνουν και όλοι έτσι κι αλλιώς (και άντε να τους βρεις μερικούς από αυτούς) και έτσι όλοι οι υπόλοιποι χρεώνονται και τα δικά τους φέσια. Όσοι μένουν στην πολυκατοικία δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να πληρώνουν. Για πόσο όμως;

Υπάρχουν και τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται … Κάποιοι, μεταξύ μας, «χέστηκαν» -συγνώμη- γιατί σου λένε «δικά μας είναι»; «Ας τα πληρώσουν οι διαχειριστές που τα πήραν». Εντάξει, στο παράδειγμα της πολυκατοικίας είναι κάπως έτσι αλλά στην μεγάλη Πολυκατοικία δεν είναι. Εκεί ήμαστε όλοι μας, εμείς και τα παιδιά μας.

Και για να σας δώσω μια άλλη οπτική στα άλλως γνωστά, ακούστε και αυτό. Οι διαχειριστές της πολυκατοικίας μας, αποφάσισαν ότι πρέπει να διαγραφούν τα χρέη (προς την ΤΡαπεζα) γιατί δεν μπορούν να αποπληρωθούν. Πήγαν λΟΙπόν στην τράπεζα ΚΑι της λένε. Ή τα διαγράφεις εσύ ή το κάνουμε εμείς μονομερώς … (?) Αλλά ας το ξεπεράσουμε αυτό και ας πούμε ότι τακτοποιήθηκε το θέμα, το έσβησαν το χρέος.

Γυρνάνε λοιπόν στα σπίτια τους και ξαφνικά συνειδητοποιούν ότι στις ειδήσεις συζητάνε για την διάσωση των τραπεζών γιατί δώσανε λέει επισφαλή δάνεια που δεν εξυπηρετούνται και τώρα κάνουν διαγραφές (γράφουν την ζημιά στα κεφάλαιά τους) και αν δεν βρεθούν νέοι μέτοχοι για να καλύψουν την ζημιά και να βάλουν τα λεφτά, οι τράπεζες θα κλείσουν και θα εκκαθαριστούν (κουρεύοντας τελικά τις καταθέσεις).

Πάνε και αυτοί όπως παν' κι άλλοι. Κοινώς, πήγαν για μαλλί και βγήκαν κουρεμένοι.

Monday 10 March 2014

Η Έξοδος ...

<< Πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η Ελληνική Δημοκρατία προετοιμάζεται για να βγει στις αγορές τον Απρίλιο, με έκδοση ομολόγου πενταετούς λήξεως για 3 δισ. Υπάρχουν σοβαροί τεχνικοί λόγοι για να επανακάμψει η Ελλάδα στις κεφαλαιαγορές και αφορούν τη δομή της καμπύλης των επιτοκίων και τη ρευστότητα. Υπάρχει όμως και αντίλογος. Ο προτεινόμενος δανεισμός για 5 χρόνια με 6% θα κοστίσει στον Ελληνα φορολογούμενο περί τα 600 εκατ. περισσότερο από τον ευρωπαϊκό δανεισμό. Χρήματα που δεν έχουμε. Υπάρχει επίσης το πολύ πραγματικό ενδεχόμενο η κίνηση αυτή να δώσει απλά διέξοδο σε αυτούς που αγόρασαν τα μετά PSI ομόλογα να τα πουλήσουν (με κέρδος) και να μειώσουν το ρίσκο τους από τα 10-20 χρόνια στα 5.
Η κυβέρνηση θέλει να δείξει πως η οικονομία είναι στον δρόμο προς την ανάκαμψη και φαίνεται πως είναι έτοιμη να πετάξει 600 εκατ. σε τόκους για τον σκοπό αυτό. Χρήματα που αν τα είχαμε, θα ήταν καλύτερο να τα ξοδέψουμε για να βοηθήσουμε την καταπολέμηση της ανεργίας ή για να απαλύνουμε την παιδική φτώχεια. 
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ελλάδα πρέπει να ξαναβγεί στις αγορές, όμως ο μικροπολιτικός καιροσκοπισμός δεν πρέπει να είναι ο οδηγός. Δανεισμός για ανάπτυξη ναι, για ψήφους όχι. Το να βγεις στις αγορές ή να μη βγεις δεν αφορά μόνο τα κόμματα της κυβέρνησης, αλλά όλους τους Ελληνες πολίτες στους οποίους οφείλουν να λογοδοτούν. Ο καιρός των λευκών επιταγών έχει τελειώσει.>>

Το κείμενο είναι μια περίληψη από το πολύ καλό blog του σχολιαστή και αναλυτή Ανδρέα Κούτρα με θέμα «Να βγεις στις αγορές ή να μη βγεις;»

Για πρώτη φορά θα σχολιάσω ένα τεχνικό-οικονομικό θέμα περισσότερο πολιτικά παρά τεχνοκρατικά. Γιατί τεχνοκρατικά συμφωνώ απόλυτα με τον Ανδρέα και πολιτικά επίσης αλλά όμως, νομίζω ότι ο εκλεκτός σχολιαστής παραγνωρίζει ένα γεγονός.

Ναι, κοστίζει περισσότερο το να δανείζεσαι σε συνθήκες αγοράς σε σχέση με τα επιδοτούμενα επιτόκια της Τρόικας αλλά το συνολικό κόστος στην δεύτερη περίπτωση είναι μεγαλύτερο. Ειδικά σε σχέση και με την ανάσχεση του ΑΕΠ που προκαλεί η «μνημονιακή» εμπλοκή και η καταφυγή του πολιτικού συστήματος στην «εύκολη» λύση των φόρων. Επίσης, η Τρόικα σίγουρα δεν θα σε δανείσει για να καταπολεμήσεις την  ανεργία ή για να απαλύνεις την παιδική φτώχεια, δυστυχώς. Έτσι, παρά τον πολιτικό κίνδυνο που η πρόωρη «αποδέσμευση» εμπεριέχει (αφού δεν έχουν ολοκληρωθεί οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις) προέχει, κατά την άποψή μου, για να μπορέσεις κάποτε να επανακάμψεις.

Για όλους όσους βιαστούν να βγάλουν συμπεράσματα. Πρώτον, τα επιτόκια που μας παρέχει η χρηματοδότηση από την Τρόικα δεν θα τα βρούμε ποτέ και δεύτερον με αυτά το χρέος είναι ακόμα διαχειρίσιμο. Χωρίς αυτά, όχι! 

Έτσι, παρά το ότι νομίζω ότι πρέπει να δοκιμαστεί η δυνατότητά μας να δανειστούμε από τις αγορές, δεν χρειάζονται υπερβολές γιατί α) μέχρι το 2042 δεν χρειάζεται να δανειζόμαστε σημαντικά ποσά (εκτός από φέτος), β) πρέπει οπωσδήποτε να συνεχίσουμε τον δύσκολο δρόμο του πρωτογενούς πλεονάσματος, με μείωση του κόστους του κράτους αυτή την φορά.

Η πολυδιαφημιζόμενη διαγραφή του χρέους -ακόμα και με την σύμφωνη γνώμη των πιστωτών μας- θα καταγραφεί στην ιστορία μας και δεν θα μας επιτρέψει να ξαναδανειστούμε φτηνά για πάρα πολύ καιρό (τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες). Τίποτα δεν χάνεται. Θα «μας τα πάρουν» αλλιώς (οι αγορές).

Οι ετήσιες αναχρηματοδοτικές ανάγκες, εφόσον έχουμε μηδενικό πρωτογενές αποτέλεσμα, είναι περίπου 15 δις (σε έντοκα) και 2-4 δις καθ έτος περίπου 8 με 10% του AEΠ (του 2013) συν τόκους. Με πρωτογενές πλεόνασμα μεγαλύτερο από το ποσό των ετήσιων τόκων θα αποπληρώνουμε χρέος (μείωση απόλυτου ποσού). Με την κάποια-όποια ανάπτυξη, έστω και μικρή, θα πέφτει ακόμα περισσότερο και το ποσοστό του χρέους προς το ΑΕΠ λόγω και της αύξησης του παρανομαστή.

Ναι, ο στόχος για το «βιώσιμο» χρέος του 124% (προϋπόθεση του ΔΝΤ για να μας δανείζει) είναι εξαιρετικά μη ρεαλιστικός χρονικά αλλά σημασία έχει η δυναμική του χρέους. Αυτό το καθιστά βιώσιμο και τίποτα άλλο. Υπάρχει και η εφεδρεία των τραπεζών. Αυτό μπορεί να μειώσει το «χρέος» κατά 20-50 δις στα επόμενα δύο χρόνια.

Η έξοδος στις αγορές μπορεί να φαντάζει σαν φωτοβολίδα τελετής έναρξης και μπορεί να είναι αφορμή για την πώληση ομολόγων από επενδυτές που τα έχουν είτε από το PSI, είτε αγοράσει σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές μετά, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι μια απαραίτητη τελετή με την σημασία της. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι χωρίς αγορές δεν υπάρχουν τιμές.

Κλείνω με μία φράση του Ανδρέα με την οποία συμφωνώ απόλυτα: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ελλάδα πρέπει να ξαναβγεί στις αγορές, όμως ο μικροπολιτικός καιροσκοπισμός δεν πρέπει να είναι ο οδηγός. Δανεισμός για ανάπτυξη ναι, για ψήφους όχι.»
<>

Σημείωση προς κάθε αναγνώστη: Ενδέχεται να έχω θέση σε τίτλους ή Α/Κ που επενδύουν σε ελληνικά ομόλογα ή άλλους τίτλους όπως και κάθε άλλος σχολιαστής ή αναλυτής όταν αφορά χρηματοοικονομικά θέματα. Στην σελίδα "The Greek Bond Saga" υπάρχει λεπτωμερές ιστορικό της πορείας ανάκαμψης των ελληνικών κρατικών ομολόγων και της έκτοτε άποψής μου για αυτά. Τίποτα από τα παραπάνω δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως πρόταση ή συμβουλή. Είναι προσωπική άποψη και τίποτα παραπάνω.

Tuesday 4 March 2014

Ιστορία

Δύο κείμενα με αφορμή την τρέχουσα ιστορικότητα.

Ξανασχεδιάζοντας τον χάρτη (Επεισόδιο "?")


Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα μετά από μία εικοσιπενταετία σχετικής ηρεμίας είναι σχεδόν πάνδηλο ότι ξανασχηματίζεται ο χάρτης της ευρύτερης περιοχής. Από τα βόρεια παράλια της Αφρικής μέχρι την βόρεια θάλασσα. Τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά την πτώση της «κουρτίνας» είχαμε την πρώτη φάση σε τρείς πράξεις. Την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ή κατάρρευση) και τις αποσχίσεις των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών του βορά –της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία), την κεντρική Ευρώπη (ενοποίηση της Γερμανίας και διάλυση της Τσεχοσλοβακίας) και τα Βαλκάνια (διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας και επαναφορά των προπολεμικών, μετά Οθωμανικών κρατών/βασιλείων). Σε δεύτερο χρόνο, οι εθνοκαθάρσεις και περεταίρω εθνικιστικές «μικροπολιτείες»  τύπου Κόσοβο, FYROM, Μαυροβούνιο. Οι εκκρεμότητες της εποχής παραμένουν α) Αλβανία-Κόσοβο-FYROM και β) Βουλγαρία-FYROM και βέβαια από κοντά η Ελλάδα. 

Σήμερα, λοιπόν, οι τεκτονικές πλάκες της περιοχής που συγκέντρωναν απίστευτες τάσεις όλο αυτό το διάστημα κουνήθηκαν. Έσπασαν και προκαλούν σεισμούς με ανυπολόγιστες συνέπειες. Αυτή την φορά, το σημείο εκκίνησης ήταν η Αφρική και μετά ή πάντα ενεργοποιημένη Μέση Ανατολή, η Τουρκία και τώρα η Ουκρανία. Η τελευταία είναι βόμβα μεγατόνων καθώς εκεί ξαναγράφεται το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Γερμανία-Ρωσία και με την παρουσία «εθνικοσοσιαλιστών»).

Η Κριμαία έγινε τμήμα της Ουκρανίας το 1954 όταν ο σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ παραχώρησε τη χερσόνησο στη χώρα από την οποία καταγόταν. Αυτό είχε ελάχιστη σημασία μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οπότε η Κριμαία παρέμεινε τμήμα της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Το 60% των πολιτών της δηλώνουν Ρώσοι. Στη νότια ακτή της Κριμαίας βρίσκεται η πόλη της Σεβαστούπολης, έδρα του Ρωσικού Στόλου στη Μαύρη Θάλασσα. Η Ρωσία «κληρονόμησε» το μισό του σοβιετικού στόλου στην περιοχή. Το 2009, ο φιλοδυτικός πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιουσένκο προειδοποίησε τη Μόσχα ότι πρέπει να έχει εγκαταλείψει τη βάση της Κριμαίας μέχρι το 2017. Λίγο μετά την εκλογή του το 2010, ο πλέον έκπτωτος και καταζητούμενος, φιλορώσος πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς υποσχέθηκε να παρατείνει την παραχώρηση της βάσης στη Ρωσία έως το 2042.

Μια άλλη ανάγνωση είναι αυτή της επανάληψης ως φάρσα.
      


Επανάληψη ή Συνέχεια; Τραγωδία ή Φάρσα;


Ο Χέγκελ λέει κάπου ότι όλα τα γεγονότα και οι προσωπικότητες της ιστορίας επανεμφανίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ξέχασε να προσθέσει: την πρώτη φορά ως τραγωδία, τη δεύτερη ως φάρσα. (Karl Marx) Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία. (Friedrich Hegel) Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται και το απροσδόκητο πάντα συμβαίνει, πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος; (George Bernard Shaw) Την ιστορία την γνωρίζουν οι έξυπνοι και καλοί άνθρωποι, αλλά την φτιάχνουν οι ανόητοι και οι παλιάνθρωποι. (Boris Strugatsky)

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 αποτέλεσαν την τέλεια ευκαιρία για τον Χίτλερ και τους Ναζί να δείξουν στον κόσμο το νέο πρόσωπο της Γερμανίας, την νέα τάξη πραγμάτων. Όχι μόνο να επιδείξουν την αποτελεσματικότητα της Γερμανίας και τις υποδομές αλλά και την ανωτερότητα του Γερμανικού έθνους και αθλητισμού. Ήταν η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στον κόσμο και τις αποστολές των 49 χωρών που συμμετείχαν συνόδευαν διάφορα μέσα ενημέρωσης.

Το 1935, ο Χίτλερ δήλωνε, σε λόγο του στο Ράιχσταγκ: "Η Γερμανία ούτε προτίθεται ούτε επιθυμεί να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Αυστρίας, να προσαρτήσει την Αυστρία ή να προκαλέσει την προσάρτησή της. Στις 12 Μαρτίου του 1938, ώρες πριν από το δημοψήφισμα της 13ης Μαρτίου, οι Γερμανικές δυνάμεις παρέλασαν, καθώς δεν συνάντησαν καμία αντίσταση αφού με την βοήθεια του Αυστριακού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (που τελούσε σε παρανομία) είχαν καταφέρει να θέσουν υπό τον έλεγχό τους πολλές περιοχές της χώρας και της πρωτεύουσας, Βιέννης, καθώς και δημόσιες υπηρεσίες και την Αστυνομία. 

Στο εξωτερικό, παρά το γεγονός ότι η προσάρτηση ήταν απαγορευμένη από την Συνθήκη των Βερσαλλιών, η προσάρτηση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη: Η Ιταλία δεν αντέδρασε καθόλου, όπως αναμενόταν, η Βρετανία επίσης αντέδρασε χαλαρά - χαρακτηριστικό δημοσίευμα των Times ανέφερε ότι πριν 200 χρόνια η Αγγλία προσάρτησε με τον ίδιο τρόπο την Σκωτία και τα δύο γεγονότα δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφορές. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσάμπερλεν δήλωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων, στις 14 Μαρτίου, ότι "η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά το θέμα".

«Ο κόσμος είδε τη νέα Ρωσία» δήλωνε ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν μία ημέρα μετά το κλείσιμο των αγώνων στο Σότσι (Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Σότσι 2014). Μια Ρωσία «ανοικτή, σύγχρονη και πολύπλευρη»: αυτή είναι η εικόνα που το ρωσικό κράτος πρόσφερε στον υπόλοιπο κόσμο κατά τη διάρκεια των Αγώνων στο Σότσι σύμφωνα με τον ίδιο. «Δεν προσφέραμε μόνο την τοποθεσία και τις σύγχρονες υποδομές αλλά και την ελίτ του εθνικού αθλητισμού μας», υπογράμμισε ο Ρώσος Πρόεδρος κατά την τελετή βράβευσης της ρωσικής αποστολής.

Ταυτόχρονα με την τελετή λήξης, οι εξελίξεις στην Ουκρανία έτρεχαν. Η Ρωσία δεν επιθυμεί την προσάρτηση της Κριμαίας, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος στις 4/3/2014, ώρες μετά την εκπνοή του δήθεν τελεσιγράφου προς τις Ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στην χερσόνησο.

Μια νέα προσάρτηση στην Ευρώπη της ασφάλειας και συνεργασίας; Ένα νέο «Άνσλους» αλά Ρους; Πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος!


ΥΓ. Δεν αναφέρομαι μόνο στον Ρώσο πρόεδρο αλλά και στους Ουκρανούς, τους Ευρωπαίους, τους Τούρκους και φυσικά στην αεί παρούσα υπερδύναμη που στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού «επιθυμούν» να επαναλάβουν ή να συνεχίσουν τον Πόλεμο της Κριμαίας (1853-1856).