Thursday 18 December 2014

Το φάντασμα των Εκλογών του παρελθόντος


Δύσκολη νύχτα χθες. Εκεί που τα ‘πινα με κάποιον κολλητό μου … την είδα. Πλάσμα αγγελικό!

«Γεια σου, ήρθα» μου είπε, ακριβώς όπως το είχε προβλέψει το πρώην αφεντικό μου! «Συγνώμη σας ξέρω», απάντησα απορώντας ενώ μου έπεφτε το πούρο από το στόμα. Ωχ έμπλεξα σκέφτηκα. Βγήκα για «business dinner» και τώρα άντε να μαζευτώ. Nα μείνω ή να φύγω; Το αιώνιο δίλημμα! Τέλος πάντων. Ενώ σκεφτόμουν αυτά, αυτή μου είπε με ύφος τσαχπίνικο «είμαι το φάντασμα των Εκλογών του παρελθόντος» και ανοίγοντας τα χέρια της έριξε κάτι στο ποτό μου. Τα πάντα εξαφανίστηκαν και βρέθηκα ξαφνικά μπροστά στην κάλπη, ενώπιος ενωπίω.

Θυμάσαι, με ρώτησε. Τότε που ψήφισες για πρώτη φορά. Θυμάσαι;

Δυσκολεύτηκα για λίγο αλλά σιγά-σιγά αναγνώρισα την εικόνα του Δημοτικού σχολείου στην πλατεία Κυψέλης. Όχι απλά ψήφιζα (για πρώτη φορά) αλλά ήμουν και εφορευτική επιτροπή και στις τρεις εκλογές του 1989-90! Έπος. Σκάνδαλα, οικονομική κρίση, διαφθορά και Ειδικά Δικαστήρια (live). Ούτε το «Τόλμη και Γοητεία» δεν έπιανε τέτοια νούμερα στην «AGB». Εκλογές, οικουμενική, αποτυχία στις τρεις διαδοχικές ονομαστικές ψηφοφορίες για την εκλογή ΠτΔ (στις 19, 25 Φεβρουαρίου και 3 Μαρτίου 1990) και ξανά εκλογές! «Τι μου θύμισες» της είπα ενώ ταυτόχρονα πέρναγε από το μυαλό μου, ρε μπας και έχω ντεζαβού;

Να μην μακρηγορώ, είδα εκλογές και εκλογές, πρόσωπα και πράγματα που μας έφεραν ως εδώ. Σκέφτηκα πολλές φορές «τι μ...ς κάναμε». Μία το ένα και μία το άλλο και πάντα «χειρότερα δεν γίνεται», μα τελικά σχεδόν πάντα τα κατάφερναν. Είδα εκσυγχρονισμό και επανίδρυση, λεφτά υπάρχουν (δηλαδή θα τα βρούμε από την φοροδιαφυγή, κλπ …) και τι δεν είδα!

Απογοήτευση την απογοήτευση εν μέσω αφθονίας και ευμάρειας, γιατί λεφτά όντως υπήρξαν. Αλλά για ποιους; Δημόσιοι υπάλληλοι και σύμβουλοι με μισθούς Γενικών Διευθυντών πολυεθνικής, αλλά αφορολόγητους. Είδα λαμόγια, ελεύθερους επαγγελματίες και υδραυλικούς με φορολογική δήλωση 12.000 ευρώ αλλά και με Cayenne με leasing. Είδα σκαφάτους και σπιτάτους εκατομμυρίων. Είδα ελεγκτές της εφορίας/σδοε κλπ με ύφος χαζού κουταβιού να λένε «τι να κάνουμε, υπάρχουν παραβάσεις του κώδικα βιβλίων και στοιχείων και αν τις βεβαιώσω το πρόστιμο θα πάει 200 … οπότε με 30+30 κλείνουμε». Είδα «ακάλυπτους» … και τι δεν είδα!

Στις 23, θα σε επισκεφτεί το «φάντασμα των τωρινών Εκλογών» είπε το πλάσμα. Και δεν θα είναι γλυκιά και τσαχπίνα σαν και μένα, συμπλήρωσε φεύγοντας έτσι όπως ήρθε. Έτσι ξαφνικά. Σαν και ‘σενα καμιά, σκέφτηκα!

Η δήλωση του Γιοβανόπουλου με ξύπνησε … «βρείτε τα επιτέλους» -το μόνο που κατάλαβα.

Σημείωση: The Ghost of Christmas Past is the first of the three spirits to haunt Ebenezer Scrooge. This angelic spirit shows Scrooge scenes from his past that occurred on or around Christmas, in order to demonstrate to him the necessity of changing his ways, as well as to show the reader how Scrooge came to be a bitter, coldhearted miser.

Thursday 11 December 2014

The Greek Crisis: Για γέλια και για κλάματα

The Greek Crisis: Για γέλια και για κλάματα: του Αριστείδη Ν. Χατζή Τα Νέα 10 Δεκεμβρίου 2014 Από το πρωί της περασμένης Παρασκευής και για τέσσερις ημέρες το Πανεπιστήμιο Αθηνών...

Friday 28 November 2014

Ένα έθνος, ένας λαός ... (δεν γίναμε!)


Διαβάζοντας με την κόρη μου το μάθημα της "Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής" έκανα μια θλιβερή συνειδητοποίηση. 200 χρόνια μετά τον Κοραή και μετά την Επανάσταση,  δεν κατορθώσαμε να γίνουμε ένα έθνος, ένας λαός.

Ορισμός: «Έθνος είναι ένα σύνολο ανθρώπων που είναι ενωμένο με στοιχεία κοινού πολιτισμού, κοινού ιστορικού παρελθόντος, έχουν κοινές επιδιώξεις, πολλές φορές μιλούν την ίδια γλώσσα και έχουν την ίδια θρησκεία.»

Πριν αρχίσετε να αμφισβητείτε τον ορισμό, ας αρκεστούμε σε αυτό. Η κοινή μας ιστορία σταματά λίγο πριν τους Μακεδόνες και τον Μέγα Αλέξανδρο.  Έκτοτε υπάρχει το βολικό «κενό» της Ρωμαϊκής και της Βυζαντινής περιόδου με κυρίαρχη την εκκλησιαστική ιστορία, την άνοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας για να φτάσουμε στην εποχή της Επανάστασης, όπου και εδράζεται η αιτία του σύγχρονου δράματος που λέγεται Ελλάδα και Ελληνικό Έθνος (έθνος δεν είναι το κράτος).

Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή ιστορία. Παραδείγματος χάριν, δεν συμφωνούμε εάν η επανάσταση ήταν «εθνικιστική» ή ταξική, με όρους 19ου αιώνα. Ακόμα, η ιστορία του 20ου αιώνα αντί να μας ενώνει μας χωρίζει.

Ο κοινός μας πολιτισμός είναι ένα ζητούμενο γιατί υπάρχουν παράλληλα οι δυτικές και οι κυρίαρχες ανατολικές μας ρίζες και αντιλήψεις. Πόσο μάλλον όταν αυτό το ίδιο δίπολο γίνεται πολιτικό σύνθημα «ανήκομεν εις την δύσιν» αλλά και πεδίο αντιπαράθεσης.

Για να είμαι δίκαιος, πολλές φορές «ομιλούμε» την ίδια γλώσσα. Όχι πάντα (δημοτική-καθαρεύουσα-“nea ellinika” + emoticons). Όμως γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συνεννοηθούμε. <3

Η θρησκεία -δεν σχολιάζω το ότι δεν συμφωνώ απόλυτα με τον ορισμό- είναι ή καλύτερα έχει υπάρξει στοιχείο προσδιορισμού της ταυτότητας και κιβωτός αξιών που μοιραζόμαστε, διαχρονικά. Σ' εμάς λόγω ορθοδοξίας και σκλαβιάς, είναι λίγο πιο έντονο αυτό από ότι σε άλλες χώρες, έθνη και λαούς.

Μένουν λοιπόν οι κοινές επιδιώξεις. Δηλαδή να συμφωνούμε σε γενικές γραμμές για πράγματα όπως: Ανάπτυξη σημαίνει μείωση της ανεργίας και αύξηση του βιοτικού επιπέδου σε πραγματικούς όρους. Να δίνουμε κοινές απαντήσεις –κατά μεγάλη πλειοψηφία- σε ερωτήματα όπως:  Στο μέλλον η Ελλάδα θα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ευρωπαϊκής οικογένειας ή όχι; Με Ευρώ ή με «δραχμή»; Υπέρ ή κατά της ιδιωτικής πρωτοβουλίας; Το κέρδος είναι καλό ή κακό; Δίχτυ ασφαλείας για όσους βρίσκονται σε ανάγκη ή κοινωνικό κράτος για όλους αδιακρίτως; Η Δημόσια παιδεία είναι και δωρεάν; Η ιδιωτική ή και ένα μεικτό σύστημα είναι καλό ή κακό; Το δημόσιο αγαθό είναι ιδιοκτησία αυτού που το παράγει, αυτού που το χρησιμοποιεί ή όλων; Οι νόμοι εφαρμόζονται για όλους ή μόνο για τους άλλους; Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη; Το νόμιμο είναι και ηθικό; Η δημοκρατία είναι υπέρτατο αγαθό, όπως η ελευθερία ή/και η ανεξαρτησία; Και τόσα άλλα.  
Έτσι, χωρίς κοινή ιστορία, πολιτισμό, αξίες, επιδιώξεις και γλώσσα, τι έθνος είμαστε;

- Ανάδελφο! (όπως έλεγε ο Σαρτζετάκης)

ΥΓ. Όσοι αγχώνεστε με την λέξη έθνος, μην ανησυχείτε. Ούτε ένας λαός γίναμε!

Λέει ο δάσκαλος: «Οι άνθρωποι που είναι μόνιμα εγκατεστημένοι σε μία χώρα (μια εδαφική έκταση με καθορισμένα σύνορα) και έχουν την ιθαγένειά της αποτελούν τον λαό της. Ο λαός μιας χώρας, για να συμβιώσει, χρειάζεται να οργανωθεί και να δημιουργήσει κανόνες-νόμους που να ρυθμίζουν την κοινωνική του ζωή. Οι πολίτες, με τους αντιπροσώπους που εκλέγουν, θεσπίζουν αυτούς τους νόμους. Ο ανώτερος νόμος του Ελληνικού κράτους είναι το Σύνταγμα» … το οποίο έχουμε γραμμένο εκεί …

Monday 17 November 2014

Το δικό μου Πολυτεχνείο

<< Εδώ Πολυτεχνείο! Εδώ Πολυτεχνείο! Σας μιλά ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων. Κάτω η χούντα ...>>

Είχα ακούσει, ζωντανά, αυτές τις φλογερές φωνές που σε τίποτα δεν θύμιζαν την θεία Λένα και τα μελό ραδιορομάντζα του τότε ραδιοφώνου. Τις κασέτες αυτές (που είχε ηχογραφήσει ο πατέρας μου) τις άκουγα συχνά μαζί με την αφήγησή του για τα γεγονότα μιας εποχής που ήμουν μόλις 5-6 χρονών αλλά θυμόμουνα, μέχρι που κάποια χρόνια μετά είδα μία εκπομπή-ντοκουμέντο του Φρέντυ Γερμανού. Μαγεύτηκα, εμπνεύστηκα και με συνεπήρε το πνεύμα του μαχόμενου -για τα ιδανικά του, για την ελευθερία- φοιτητή.


Σαν μαθητής, πρωτοστάτησα στο να πηγαίνουμε στο Πολυτεχνείο (μετά κατάλαβα ότι υπήρχαν οργανώσεις και καπελώματα) κάθε χρόνο με ένα γαρίφαλο, με ένα σφίξιμο στην καρδιά αλλά με μία θέρμη. Λίγα χρόνια μετά τα γεγονότα, Αριστοτέλους και Ηπείρου ήταν το φροντιστήριο της θείας μου όπου πήγαινα για Αγγλικά. Αυτή, φοιτήτρια ακόμα το '73, με είχε πάρει από το χέρι να μου δείξει τις τρύπες από τις σφαίρες στους γύρω τοίχους όπου "δεν είχε συμβεί τίποτα".

Μεγάλωσα με αυτή την θέρμη ότι υπάρχει ελπίδα. Γούντστοκ, Μπέρκλεϋ, Ο Μάης, "Τhe Strawberry Statement". Λίγο η σκοτεινή ατμόσφαιρα της γκρίζας πόλης (Κυψέλη, Δροσοπούλου, Γκράβα), λίγο η μουσική, Σάιμον & Καρφάνγκελ (αυτά τα καστόρινα μποτάκια -όπως στο εξώφυλλο- τα έχω λιώσει πολλές φορές), The Eagles -οι πρώτες απόπειρες στο Hotel California στην κιθάρα, ο Πετρίδης στο ραδιόφωνο. Κοινώς ροκ, ερωτευμένος με τους χίπις, με τα παιδιά των λουλουδιών, με τους ζωγραφισμένους σκαραβαίους, ερωτευμένος με την εφηβεία μου!

Το δικό μου Πολυτεχνείο ήταν πάντα μια υπενθύμιση ότι μπορείς να κάνεις την διαφορά, ακόμα και με την θυσία. Ήταν όμως και κάτι μεγάλο και μοναδικό, κάτι που δεν εμφανίζεται σε κάθε γενιά.
Μέχρι την εποχή που είδα να το καίνε, αυτοί που δήθεν το τιμούσαν. Μέχρι που μπήκα στο πανεπιστήμιο και διαλύθηκε το ροζ συννεφάκι. Μέχρι που είδα τα τραπεζάκια, τους συναδέλφους με τα δεκαετή μούσια στα αμφιθέατρα. Ποια ιδανικά, ποια ελευθερία και ποιο Μπέρκλεϋ.
Από τότε κάτι έσπασε μέσα μου.

Το Πολυτεχνείο θα είναι πάντα σε μια ειδική θέση στην καρδιά μου.

Για την γενιά του Πολυτεχνείου δεν έχω πολλά να πω. Αποτύχατε!
Για την σημερινή γενιά, δεν έχω πάρα πολλά να πω. Αποτύχαμε (να σας εμπνεύσουμε)!
Για την δική μου γενιά, να πω ότι βαδίζουμε ολοταχώς στον γκρεμό και δεν θα μας σώσει κανένα Πολυτεχνείο. Βλέπετε εμείς είμαστε η γενιά του "Μετά ...".

ΥΓ. Ακόμα θυμάμαι τα δάκρυα της πρώτης φοράς που είδα τα σίδερα της πύλης ...

Tuesday 3 June 2014

Βγαίνοντας από την Χάρυβδη

Σκύλλα και Χάρυβδη, Eugenie Goren, 2006

Ο Γιώργος Παπανδρέου (ΓΑΠ) έδωσε ένα όραμα σε πολλούς ανθρώπους της γενιάς μου. Ύστερα όμως το τσαλαπάτησε. Βασίστηκε πάνω στο σάπιο συνδικαλιστικό και παλαιοκομματικό κατεστημένο και ελίχτηκε μέσα στις εσωκομματικές ισορροπίες για να εδραιώσει την θέση του. Όμως το ΠΑΣΟΚ  του 2004-2009 ήταν ήδη ένα καθεστωτικό έκτρωμα που συμπεριελάμβανε όλα τα δεινά που θα ήθελε να αλλάξει ένας μεταρρυθμιστής. Όταν κέρδισε τις Εκλογές το 2009 ήταν ήδη αργά. Η κρίση ήταν εδώ. 

Εκεί όμως φάνηκε αδύναμος, λίγος και προς το τέλος, της σύντομης μα καθοριστικής πρωθυπουργίας του, αυτοκαταστροφικός. Στο τέλος, τον έριξαν οι δικοί του άνθρωποι. Μπορείς να πεις πως είχε το κατάλληλο όραμα αλλά ήταν ο λάθος άνθρωπος την λάθος στιγμή. 


Μπορεί να μην ευθύνεται ο ίδιος για την κατάσταση που του φόρτωσε ο Καραμανλής, αλλά ευθύνεται κυρίως γιατί δεν αντελήφθη γρήγορα ότι το πρόβλημα ήταν πολυδιάστατο και ότι ξεπερνούσε την δυνατότητα κάθε ενός κόμματος να το διαχειριστεί. Από εκεί και πέρα, σε κάθε κρίσιμη στιγμή ήταν πίσω από τις εξελίξεις. Επέλεξε την Ευρωπαϊκή λύση αλλά έτσι έχασε χρόνο καθώς αυτή δεν ήταν διαθέσιμη. Δεν μπαίνω στην συνωμοσιολογία για την εμπλοκή του ΔΝΤ και τον Ντομινίκ Στρος-Καν. Ο ίδιος, επέλεξε την υστεροφημία του στο εξωτερικό από την διαχείριση του προβλήματος στο εσωτερικό. Αυτός και ο Σαμαράς, με την αντιμνημονιακή του προπαγάνδα, ευθύνονται για το μέγεθος της ύφεσης, την χρεοκοπία –σχεδόν κατάρρευση- των τραπεζών και την παραλίγο αναγκαστική έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, κίνδυνος που δεν έχει οριστικά παρέλθει αλλά που έχει μετατεθεί χρονικά, όπως έχει μετατεθεί και η διαχείριση του χρέους.


Όντας ταυτόχρονα ηγεμονικός, δεν μπόρεσε να προετοιμάσει την διαδοχή του (δεν ήταν έτοιμος ο ίδιος άλλωστε) αλλά επέτρεψε ή προκάλεσε την ανατροπή του, από τον πάντα πρόθυμο Βενιζέλο, για να μπορεί να εμφανίζεται ταυτόχρονα ως θύμα και σωτήρας, ρόλος που όμως δεν του ανήκει.


Δυστυχώς μπήκαμε, διαχειριστήκαμε και τώρα βγαίνουμε από την κρίση χωρίς την κατάλληλη ηγεσία, χωρίς σχέδιο, μόνο και μόνο γιατί βρέθηκαν οι μη πολιτικοί για να πιλοτάρουν το καράβι την δύσκολη στιγμή που πέρναγε μέσα από την Χάρυβδη. Και ενώ οι πολιτικοί κάτω και από την πίεση της Τρόικας απέφυγαν τον πειρασμό να πάρουν το τιμόνι και να μας φουντάρουν για πάντα, η ατολμία τους, από την άλλη, να συγκρουστούν με την Σκύλλα της μεταρρύθμισης μας έσπρωξε στην Χάρυβδη των φόρων και της παρατεταμένης ύφεσης και ανεργίας. Τα έπαιξαν όλα για όλα ρισκάροντας το γενικό καλό για να μην θυσιάσουν το φαύλο πελατειακό τους κατασκεύασμα. Τελικά, είμαστε λιγότεροι, πιο αδύναμοι και σχεδόν παράλυτοι-ακυβέρνητοι χωρίς κουπιά και με τα πανιά της οικονομίας σκισμένα. Στην νηνεμία μετά από τα στενά ισορροπούμε, μόνο που τώρα είμαστε πιο ευάλωτοι από ποτέ και πάνω απ´ όλα εξαντλημένοι.


Το ταξίδι συνεχίζεται και οι πειρασμοί είναι μεγάλοι μα και οι κίνδυνοι το ίδιο.

«Κατόπι στο καλό νησί της Θρινακίας θα φτάσης.
Βόδια εκεί βόσκουνε πολλά κι αρνιά παχιά του Ήλιου,
εφτά κοπές βοδιών, εφτά καλών αρνιών κοπάδια,
πενήντα καθεμιά κοπή, κι αυτά μήτε γεννούνε,
και μήτε λιγοστεύουνε• και θεές τα κυβερνάνε,
δυό νύφες ωριοπλέξουδες, Φαέθουσα, Λαμπετία,
του Ήλιου του Υπερίονα και της Νεαίρας κόρες.
Η μάνα που τις γέννησε και γλυκοανάθρεψέ τις,
πάς στο νησί τις έβαλε της Θρινακίας να ζούνε,
τα γονικά τους πρόβατα και βόδια να φυλάγουν.
[ Αυτά αν τ' αφήσης άβλαβα, και θες το γυρισμό σου,
όσο πολλά κι αν πάθετε, πάλε στο Θιάκι πάτε•
μα αν τα πειράξης, πρόσμενε ξολοθρεμό στο πλοίο
και στους συντρόφους• ίδιος σου μπορείς να ξεγλυτώσης,
μα αργά θα φτάσης κι άσκημα, κι από συντρόφους έρμος ].»

(στ. 127-141) Ομήρου Οδύσσεια, «μ», Σειρήνες. Σκύλλα. Χάρυβδις. Βόες Ηλίου.
Μετάφραση Αργύρη Εφταλιώτη (http://www.mikrosapoplous.gr/homer/odm12m.htm

Wednesday 9 April 2014

Να βγει κανείς ή να μη βγει

(ένα ξεχασμένο κείμενο από τις 9/4 ... έτσι για την ιστορία)

Να βγει κανείς ή να μη βγει αυτό είναι το ερώτημα.
Είναι καλύτερο να βγει και να υποστεί τον πόνο (κόστος) της κανονικής ζωής ή να τον αρνηθεί και πεθαίνοντας (χρεοκοπώντας) να τον ξεπεράσει;

Η βιωσιμότητα του χρέους

Η βιωσιμότητα του χρέους είναι άσκηση εργασίας. Το ΔΝΤ την έχει ανάγκη (κατά τον ορισμό που εκείνο επέλεξε) λόγω του καταστατικού του. Όμως κάθε χρέος που βαίνει μειούμενο και εξυπηρετείται γίνεται βιώσιμο. Το απόλυτο μέγεθός του είναι ένα άλλο θέμα. Δηλαδή, αν το μέγεθος αυτό στερεί την δυνατότητα μιας χώρας να αναπτυχθεί. Η περιορισμένη επάνοδος στις αγορές δεν καθιστά "ντε φάκτο" το χρέος βιώσιμο, απλά βοηθάει τον σχεδιασμό μιας υπεύθυνης πολιτείας. Επαναφέρει την ευθύνη εκεί που ανήκει, στο κυρίαρχο κράτος και την ηγεσία του.
Το κάνει πιο εύκολο; Όχι! Έρχεται όμως η ώρα της ενηλικίωσης.

Πως βαίνει μειούμενο κάτι που δείχνει μεγαλύτερο από το αρχικό που μας οδήγησε εδώ;

Πρώτα απ´ όλα, η δυναμική του χρέους λόγω της δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος έχει αντιστραφεί. Δεν υπάρχουν πια ελλείμματα να το τροφοδοτούν. Δεύτερον, τμήμα του χρέους είναι η συμμετοχή (μέσω ΤΧΣ) στις τράπεζες από τις οποίες θα αποπληρωθεί μέρος ή και όλο. Τρίτον, το ίδιο χρέος εφόσον έχουμε μια κάποια ανάπτυξη θα μειωθεί και ως ποσοστό του ΑΕΠ (ο παρανομαστής).

Είμαστε έτοιμοι να γυρίσουμε στις αγορές;

Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαστε έτοιμοι. Οι μεταρρυθμίσεις τώρα αρχίζουν και υπάρχει πάντα ο κίνδυνος "μπαλτάκων" και σια (δεξιών και αριστερών). Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος του πελατειακού συστήματος που δεν μεταρρυθμίζεται, απλά περιμένει την ευκαιρία να επανακάμψει. Όμως αν είναι να περιμένουμε τα φτιάξουν όλα, τότε ίσως να είναι πια αργά. Οι αγορές μαζί με την Τρόικα, που δεν φεύγει απλά αλλάζει σταδιακά ρόλο, μπορούν να βοηθήσουν ώστε να μην ξεστρατίσουμε.
Να το ξαναπώ, πιο πολύ από ποτέ, τώρα έρχεται η ώρα της ενηλικίωσης.

Κόστος και οφέλη

Το κόστος σε μια τέτοια κίνηση είναι το ετήσιο κουπόνι (τοκομερίδιο) και όχι η απόδοση στην λήξη. Έτσι αν βγεις (στον πηγαιμό για την Ιθάκη ...) στις αγορές με κουπόνι 4,5% στα πέντε χρόνια για δύο δις και η αγορά ζητάει απόδοση 5%, η τιμή του ομολόγου θα είναι 97,84 και άρα θα εισπράξεις 1,96 δις για το ονομαστικό χρέος των 2 δις. Το δε ετήσιο κόστος θα είναι περίπου 90 εκατ. (76.5 μετά τους φόρους 15%) ή 36,5 εκ. παραπάνω από το μνημόνιο ή 8,5 εκ. περισσότερα από τα ομόλογα του PSI. Το όφελος όμως είναι πολλαπλό. Χθες 8/4/14, τα έντοκα γραμμάτια εξαμήνου βγήκαν στο 3,01% (από 3,6% και +4% πριν μερικούς μήνες) και στη περίπτωση ανοίγματος της αγοράς θα πάνε γρήγορα κοντά στο 1% (ή κάτω από αυτό), άρα μια μείωση 2-ποσοστιαίες μονάδες, όπου στα 15 δις έντοκα είναι ετήσιο όφελος 300 εκατ. Ευρώ.

Ο κίνδυνος

Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μην δοθεί πλέον άλλη βοήθεια μέσω κουρέματος από τον επίσημο τομέα, τα κράτη δηλαδή, αφού μπορούμε να βγαίνουμε στις αγορές. Δεν το νομίζω. Το απευθείας κούρεμα θα ήταν ούτως η άλλως δύσκολο. Επέκταση όμως του χρέους αυτού μπορεί να γίνει. Μικρό μα υπολογίσιμο το όφελος. Αλλά δεν συγκρίνεται με αυτό που κερδίζεις από την δυνατότητα της αυτοδιαχείρισης, την ανάληψη της ευθύνης, την επιστροφή στην νομιμότητα και την κανονικότητα.
Εξάλλου, άμα κουνήσεις το χέρι σου και η "Αθηνά" θα βοηθήσει

Monday 31 March 2014

Καιρός να πούμε αλήθειες

Στο άρθρο Τράπεζες: Αυξήσεις κεφαλαίου με όρους αγοράς στο kathimerini.gr, διαβάζω:

< Το ζήτημα ταμπού ήταν αν το ΤΧΣ «χάσει» μέρος των 5,8 δισ. ευρώ που τοποθέτησε στη Eurobank στο πλαίσιο της ανακεφαλαιοποίησης. Στην πραγματικότητα το ΤΧΣ ήδη έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων, καθώς όταν συμμετείχε στην αύξηση της Eurobank κάλυψε και ζημία ύψους 5,78 δισ. ευρώ που προκάλεσε το «κούρεμα» των ομολόγων. Η ζημία αυτή είχε ως αποτέλεσμα όχι μόνο να «εξαερωθούν» στη στιγμή όλα τα κεφάλαια της τράπεζας ύψους 3,5 δισ. (Δεκέμβριος 2011) αλλά να υπάρξει και μια «τρύπα», ζημία ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Έτσι, όταν το ΤΧΣ συμμετείχε στην ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank δεν κατέβαλε μόνο κεφάλαια αλλά κάλυψε και την αρνητική καθαρή θέση. Αλλωστε γι’ αυτό ακριβώς στην ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank δεν συμμετείχαν ιδιώτες. >

Όχι ακριβώς!

Στην περίπτωση της Eurobank, επειδή δεν ολοκληρώθηκε η συγχώνευση με την Εθνική, προέκυψε το εξής οξύμωρο. Ο νέος (τότε) βασικός της μέτοχος, δηλαδή η Εθνική με το 85% των μετοχών (και όχι ο Λάτσης ο οποίος ήταν πλέον μέτοχος της Εθνικής όπως και αρκετοί παλαιοί μέτοχοι της Eurobank που αποδέχτηκαν την δημόσια προσφορά της Εθνικής Δεκέμβριος του 2012), αδυνατούσε (δεν της επετράπη) να καλύψει την αναλογία του 10% της ανακεφαλαιοποίησης. Έτσι, λόγω πίεσης χρόνου (περίπου ένας μήνας) αποφασίστηκε ότι ήταν δύσκολο να βρεθεί νέος μέτοχος (πχ όπως καλή ώρα σήμερα η Fairfax). Επίσης, δεν ήταν ξεκάθαρο το πλαίσιο και η διαδικασία -άλλη μια ελληνική τρικλοποδιά λόγω υπερρύθμισης. Η διαδικασία απαιτούσε το 10% να καλυφθεί από ιδιώτες αλλά στην αύξηση έπρεπε να συμμετέχουν οι παλαιοί μέτοχοι, όπερ και δεν εγένετο!

Εξάλλου, η «αρνητική καθαρή θέση» ήταν η κατάσταση (περισσότερο ή λιγότερο) στις περισσότερες τράπεζες. Όλες λιγότερο ή περισσότερο είχαν κάποια αρνητική θέση μετά το PSI και υπό ορισμένες προϋποθέσεις των «stress tests». Η συμμετοχή του ΤΧΣ (HFSF) ή επί το ελληνικότερον «the taxpayers money» δεν έγινε για κερδοσκοπία αλλά για την σταθεροποίηση του συστήματος, την κάλυψη των ζημιών του PSI αλλά και των επιπτώσεων της παρατεταμένης ύφεσης κατά την περίοδο της «ελεγχόμενης» προσαρμογής και εσωτερικής υποτίμησης.

Η άλλη επιλογή θα ήταν το bail-in «αλα» Κύπρου-Λαϊκή. Σε αυτή την περίπτωση, του Κυπριακού τραπεζικού συστήματος δηλαδή, μπορείς να ισχυριστείς ότι η υπαιτιότητα της κατάρρευσης των τραπεζών ήταν η δυσανάλογη έκθεσή τους (μία απόφαση ενεργής διαχείρισης του ενεργητικού) σε ελληνικό ρίσκο. Δυσανάλογη σε σχέση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας. (Παρόμοια περίπτωση με Ιρλανδία και Ισπανία μόνο που στην πρώτη δεν προϋπήρχε σημαντικό δημόσιο χρέος και ελλείμματα ενώ στην δεύτερη, το Ισπανικό ΤΧΣ δεν μπήκε κάτω από το δημόσιο χρέος).

Στην ελλαδική περίπτωση, το υφεσιακό σοκ δεν το προκάλεσαν οι τράπεζες. Η έλλειψη επαρκούς κεφαλαιοποίησης για την ασφαλή λειτουργία τους, η φυγή των καταθέσεων λόγω των «φορολογικών» αλλά και της δραχμο-τρομολαγνείας, η αύξηση της εξάρτησής τους από την ΕΚΤ (λόγω και της φυγής καταθέσεων αλλά κυρίως λόγω της κατάρρευσης της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας) δεν είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπίας (ή ενεργητικής διαχείρισης ενεργητικού) των διοικήσεων ή και των μετόχων. Οι δεύτεροι έχασαν την περιουσία τους.

Όμως, οι μέτοχοι των τραπεζών (Εθνικής, Πειραιώς και Alpha) κλήθηκαν και έβαλαν νέα λεφτά (το 10%), όπως το ΤΧΣ, και απέκτησαν το δικαίωμα να επανακτήσουν τον μετοχικό έλεγχο αγοράζοντας σταδιακά τις μετοχές του ΤΧΣ στην τιμή κτήσης συν τόκους και κρατώντας την διοίκηση ιδιωτική. (Εδώ να βάλουμε όσους αστερίσκους θέλετε. Όχι για το «ιδιωτική» αλλά για το εάν έπρεπε να είναι και η ίδια. Αλλά αυτό είναι βασικά θέμα των μετόχων. Μέτοχος βέβαια είναι και το ΤΧΣ).

Στην περίπτωση της Eurobank είδαμε ότι αυτό δεν ήταν δυνατό λόγω της αδυναμίας της Εθνικής. Έτσι προτιμήθηκε η 100% συμμετοχή του ΤΧΣ. Βέβαια, αυτοί που πολιτικά επέμεναν σε 100% ανακεφαλαιοποίηση από το Δημόσιο (χρήματα των φορολογούμενων-δανειστών), αποδέχτηκαν και την ντε-φάκτο ζημιά του δημοσίου. (Σημείωση: Δεν είναι ακριβώς πραγματική ζημιά γιατί για κάθε ευρώ δημόσιου χρέους που κουρεύτηκε από το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών (όφελος), περίπου τα ίδια δόθηκαν στην ανακεφαλαιοποίησή τους (ζημιά λόγω αρνητικής θέσης αλλά με αναβαλλόμενη ισχύ). Έτσι, ενώ στην 10-90 συμμετοχή, το Δημόσιο ελπίζει να πάρει πίσω τα χρήματά του από την εξάσκηση των warrants (συν τόκους), στην 100% μόνο εφόσον βελτιωθεί η εσωτερική αξία της μετοχής. Το ίδιο όμως τελικά ισχύει και για τα warrants.

Τώρα, έχει ζημιά το Δημόσιο (ΤΧΣ) από την διαδικασία της νέας ανακεφαλαιοποίησης, σε όποια τιμή; Όχι, γιατί πολύ απλά, το 100% του 0 = 0! Ενώ το 35% του 100 είναι 35. Και εφόσον θυμάμαι, το 35 είναι μεγαλύτερο του 0 (35>0).

Thursday 27 March 2014

Η ανάκαμψη και οι πωλήσεις αυτοκινήτων

Διάβαζα το παρακάτω άρθρο στην Καθημερινή (από αναδημοσίευση The New York Times) και με έβαλε σε σκέψεις.

"... αποκαλυπτικός δείκτης της οικονομικής υγείας μιας χώρας είναι οι πωλήσεις αυτοκινήτων. Αυξάνονται όταν βελτιώνονται οι συνθήκες και υποχωρούν με την οικονομία σε κάμψη."

"... σε καμία άλλη χώρα δεν είναι τόσο εμφανές όσο στην Ελλάδα. Ακόμα και με μια ελαφρά άνοδο στα τέλη του 2013 και τους δύο πρώτους μήνες του 2014, το τελευταίο δωδεκάμηνο οι πωλήσεις ιδιωτικής χρήσεως αυτοκινήτων στη χώρα είναι σχεδόν 80% κάτω από τα επίπεδα του 2007."

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ | ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | Ανάκαμψη μεν, πλην όμως, αναιμική FLOYD NORRIS / THE NEW YORK TIMES

Στην Ελλάδα, το 2007 πουλήθηκαν 279.794 μονάδες, η τέταρτη καλύτερη χρονιά μετά το 2000 (290.225), το 2004 (289.733) και το 2001 (280.295). Σε πλήρη αντίθεση, οριακή άνοδο της τάξης του 0,4% κατέγραψε η αγορά των καινούργιων αυτοκινήτων το 2013 με 58.696 μονάδες έναντι 58.482 το 2012! Την "δεκαετία" του Ευρώ, ο μέσος όρος πωλήσεων ήταν πάνω από τις 250 χιλ. μονάδες ενώ την προηγούμενη δεκαετία ήταν λίγο πάνω από τις 140 (χιλ). Ας φτάσουμε ξανά εκεί και βλέπουμε. 

Με στόχο την δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος περίπου 8-10 δις τον χρόνο (4.5% του ΑΕΠ) για τα επόμενα 6-7 χρόνια (!), δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια σε μια κρατικοδίαιτη οικονομία που απεχθάνεται την ιδιωτική πρωτοβουλία και τις ξένες επενδύσεις (το γνωστό ξεπούλημα για όσους παρακολουθούν την πολιτική αντιπαράθεση στο εσωτερικό).


Γυρνάμε πίσω στις δεκαετίες του '70-80 όπου η αγορά αυτοκινήτου ήταν όνειρο για λίγους; Σίγουρα, το μοντέλο κατανάλωσης/δανεισμού των προηγούμενων δεκαετιών δεν μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί ως ο βασικός μοχλός της ανάκαμψης. Όμως, το σημείο ισορροπίας (ιδιωτική κατανάλωση) πρέπει να βρίσκεται ψηλότερα. Άρα θα πρέπει γρήγορα να αυξηθούν οι εξαγωγικές επιδόσεις αλλιώς επίσης γρήγορα θα ξανακυλήσουμε στον φαύλο κύκλο των διπλών ελλειμμάτων.

Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), την περίοδο Ιανουαρίου- Φεβρουαρίου 2014, καταγράφεται σημαντική αύξηση στις νέες κυκλοφορίες αυτοκινήτων με 15.765 νέα οχήματα (καινούρια ή μεταχειρισμένα εξωτερικού) έναντι 13.426 που κυκλοφόρησαν την αντίστοιχη περίοδο του 2013, παρουσιάζοντας αύξηση +17,4% έναντι μείωσης -19,8% στο αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. 



Πηγές: Bloomberg, Πωλήσεις Αυτοκινήτων (Νέες Ταξινομήσεις) από διάφορες πηγές, Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων

Friday 14 March 2014

Πολιτική χωρίς αυτούς τους Πολιτικούς

Ο κόσμος δεν υπερψηφίζει το πολιτική χωρίς πολιτικούς. Υπερψηφίζει το πολιτική χωρίς ΑΥΤΟΥΣ τους πολιτικούς.
(Κωνσταντίνος Αλεξάκος στο facebook)

Η διατύπωση του Κωνσταντίνου είναι η απόλυτα σωστή και η καλύτερη που έχω διαβάσει. Επιλύει κάθε απορία και απαντά σε όλους, κατά την άποψή μου. Εξάλλου, όπως φαίνεται και από την ανάλυση των αποτελεσμάτων των εκλογών του 2012 (μετακινήσεις ψηφοφόρων) αλλά και από τα στοιχεία της δημοσκόπησης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (που σχολιάζεται για τα "παράδοξα" ποσοστά που εμφάνισε), το 60% των κάτω των 45-ετών δεν πιστεύει στη πολιτική με όρους αριστερά-δεξιά. Δηλαδή με όρους 20ου αιώνα όπως εύστοχα σχολίασε η Αντιγόνη Λυμπεράκη χθες το βράδυ στην εκπομπή Επόμενη Μέρα στο action24 (με τον Σεραφείμ Κοτρώτσο) όπου παρουσιάστηκαν και κάποια ποιοτικά στοιχεία της δημοσκόπησης του ΠΑΜΑΚ.

Δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας από το parapolitika.gr
Για 'μένα, αυτοί οι πολιτικοί και τα κόμματα που θα αποδράσουν από την παθολογία της ηθικολογίας της αριστεράς αλλά και του συντηρητικού χώρου -τύπου tea party- που στηρίζονται στην ηθική υπεροχή της κοσμοθεωρίας τους (με θρησκευτικά χαρακτηριστικά), αυτοί θα κερδίσουν την κάλπη του μέλλοντος. Η δημοσκόπηση αυτή, όχι τα νούμερα, μου έδωσε ελπίδα να πιστεύω ότι κάτι όντως μπορεί να έχει αλλάξει!

Το 2012-13 ήταν «η εποχή των τεράτων». Καθώς το παλιό πεθαίνει, το νέο παλεύει να γεννηθεί. Η ιστορία θα δείξει.

Τώρα, μεταξύ Καζάκη, Μίκη, Πάνου, Ζώη, Αλέξη, προτιμώ Σταύρο, Στέφανο, Θάνο, προτιμώ "58" συν/πλην κάτι με ή χωρίς κλαδιά, προτιμώ ανθρώπους και ομάδες που διακατέχονται από την αγωνία της λύσης και όχι του προβλήματος ή της ιδεολογικής προέλευσής και ταυτότητάς του. Γιατί τα προβλήματα του 21ου αιώνα δεν θα λυθούν με τις θεωρητικές προσεγγίσεις του 19ου ή με τις πρακτικές της μεταπολίτευσης που τα δημιούργησαν.

Πείτε με «απολιτίκ». Σας χαρίζω το «πολιτίκ» σας αλλά δεν θα σας χαρίσω το μέλλον μου και όσων αγαπάω.

Αν πιστέψεις στον εαυτό σου, αν κάνεις το σωστό τα πράγματα θα αλλάξουν. Αυτό έκανα και αυτό θα συνεχίσω να κάνω. Και αυτό θα σας προτείνω να κάνετε και εσείς. Μακάρι να μπορούσαμε να το κάνουμε μαζί. Αυτό θα ήταν πραγματική αλλαγή!

Η Εφημερίδα των Συντακτών
Παρεμπιπτόντως, οι δύο τελευταίες δημοσκοπήσεις (ΠΑΜΑΚ, Public Issue) επιβεβαιώνουν κάτι που έλεγα και πίστευα όταν ο κ. Σαμαράς ανέλαβε την ηγεσία της ΝΔ. Ότι δηλαδή θα την κάνει κόμμα του 15%! Προηγήθηκαν όμως οι κκ Παπανδρέου και Βενιζέλος οι οποίοι ομολογώ με ξεγέλασαν – δεν το περίμενα. Α ναι και μία χρεοκοπία, προσφορά του Κώστα Καραμανλή και του Γιάννη Παπαθανασίου, η τοποθέτηση του οποίου στην τιμητική θέση του Προέδρου του ΔΣ των ΕΛΠΕ πρέπει να είναι αυτό που λέμε «η επανάληψη ως φάρσα».

Thursday 13 March 2014

Η Πολυκατοικία. Ιστορίες διαχειριστικής τρΕλλας!

Σε μια πολυκατοικία που ξέρω, πριν λίγο καιρό συνέβη το εξής.

Πρώτα απ’ όλα όμως για να μπορέσετε να καταλάβετε να σας πω ότι κάποια χρόνια πριν η πολυκατοικία πέρασε μια φάση αλλαγής και από την καθαρά οικιστική της χρήση πέρασε σε μία πιο μεικτή. Κάποια από τα διαμερίσματα έγιναν γραφεία και επαγγελματικοί χώροι και οι ιδιοκτήτες τους ή μετακόμισαν στους πιο πάνω ορόφους ή έφυγαν για «καλύτερες πολιτείες» με τα έσοδα των ενοικίων ή τον αέρα που εισέπραξαν.

Διαχειριστές της πολυκατοικίας εναλλάσσονταν οι πιο παλιοί από του ιδιοκτήτες επειδή είχαν εμπειρία στα «του οίκου» και γιατί οι νεώτεροι (και σε ηλικία) ή βαριόντουσαν να ασχοληθούν ή είχαν άλλες δουλειές ή δεν κατοικούσαν πια εκεί. Έτσι οι κατοικούντες την πολυκατοικία μετατράπηκαν σιγά, σιγά από κυρίως ιδιοκτήτες σε κυρίως ενοικιαστές. Κάποιοι δε από τους νέους ενοίκους στα χαμηλά ήσαν μετανάστες. Κανένα πρόβλημα όμως.

Οι μισοί και βάλε νέοι ένοικοι, οι επαγγελματίες, αύξησαν τα έσοδα της πολυκατοικίας και κάποιοι από τους μετανάστες, για να μην έχουν μπλεξίματα, προσφέρθηκαν να κάνουν και κάποιες μικροδουλειές στον κήπο, να αλλάζουν τις λάμπες, στα διαμερίσματα, κανένα σκούπισμα, ήταν γενικά καλή περίπτωση.

Έτσι οι διαχειριστές άρχισαν να ξοδεύουν κάποια χρήματα παραπάνω για την αναβάθμιση και τον καλλωπισμό της πολυκατοικίας, την αντικατάσταση του λέβητα και τη νέα ανεξάρτητη θέρμανση, το νέο ασανσέρ, την ανακαίνιση της εισόδου, καλύτερα φυτά στον μικρό, ομολογουμένως, αλλά συμπαθητικό κήπο.
Προσλάβανε και θυρωρό του τον πληρώνανε (από τα κοινόχρηστα) με το ενοίκιο στο σπίτι του ισογείου που είναι του ενός διαχειριστή συν κάτι λεφτά ακόμα, μόνιμο κηπουρό  και αρχιτέκτονα εξωτερικών χώρων με συνεργείο συντήρησης (ο γαμπρός του άλλου διαχειριστή), βάλανε αυτόματο πότισμα και σιντριβάνι –ζεν- (από την εταιρία του γαμπρού) και κάνανε κάποιες άλλες επενδύσεις, σε νέα πατώματα (ο αδελφός του γαμπρού), καινούργια μόνωση, κλπ. Για την διευκόλυνση όλων, οι διαχειριστές έπαιρναν κάποια μικροδάνεια στεγαστικά (μέσω της τράπεζας που δούλευε ο άλλος γαμπρός του πρώτου διαχειριστή) και επιμέριζαν το κόστος σε όλους (στα κοινόχρηστα).

Τα προβλήματα άρχισαν ξαφνικά όταν με την κρίση, την αύξηση της τιμής του πετρελαίου, την μείωση των εσόδων της πολυκατοικίας (των ιδιοκτητών δηλαδή) από τους επαγγελματίες όπου κάποιοι ή το έκλεισαν ή έφυγαν και φέσωσαν τους ιδιοκτήτες, εμφανίστηκαν και κάποια κρούσματα κλοπών (κάποιοι τα επέδωσαν στους μετανάστες που πλέον κανείς δεν ήξερε ή έβλεπε) άρχισε η πολυκατοικία να μην βγαίνει κάθε μήνα και να μαζεύονται φέσια. Εντωμεταξύ ήταν και τα μικροδάνεια που μέχρι τότε δεν ήταν πρόβλημα αλλά τώρα πια πίεζαν τους διαχειριστές που και αυτοί δεν είχαν πια την επιφάνεια του παρελθόντος. Ήρθαν και οι φόροι …

Και τώρα δεν ξέρουν πια τι να κάνουν. Αλλά ακόμα πληρώνουν τον κηπουρό-αρχιτέκτονα (μαύρα όμως), την καθαρίστρια (η «κοπέλα» του γωνιακού διαμερίσματος με το μπαλκόνι στον πέμπτο) γιατί κανείς άλλος δεν καθαρίζει, και την εταιρία (του ανιψιού της κυρίας του πέμπτου – που κάνει και τα λογιστικά της πολυκατοικίας) για να βγάζει τα κοινόχρηστα και να κάνει τις επισκευές, κλπ.

Εδώ δυσκολεύομαι να συνεχίσω την ιστορία γιατί κάποιοι ίσως ήδη καταλάβατε ότι δεν είναι ακριβώς μια πολυκατοικία αυτή που περιγράφω αλλά η ίδια η Χώρα.

Βέβαια, η Πολυκατοικία αυτή (η ωραία και μοιραία Ελλάς) δεν πληρώνει μόνο κηπουρούς, λογιστές και καθαρίστριες αλλά και κάθε άλλης λογής ανθρώπους (δημόσιοι υπάλληλοι) που είναι όλοι χρήσιμοι. Όλοι την δουλειά τους κάνουν (οι περισσότεροι τουλάχιστον). Αλλά το θέμα δεν είναι μόνο το αν είναι χρήσιμοι αλλά και το εάν είναι απαραίτητοι. Γιατί για να βγει η διαχείριση, αφού δεν κόβει τις δαπάνες, αναγκάζεται να αυξάνει συνεχώς τα κοινόχρηστα! Αλλά ποιός έχει πια να τα πληρώσει; Γιατί δεν πληρώνουν και όλοι έτσι κι αλλιώς (και άντε να τους βρεις μερικούς από αυτούς) και έτσι όλοι οι υπόλοιποι χρεώνονται και τα δικά τους φέσια. Όσοι μένουν στην πολυκατοικία δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να πληρώνουν. Για πόσο όμως;

Υπάρχουν και τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται … Κάποιοι, μεταξύ μας, «χέστηκαν» -συγνώμη- γιατί σου λένε «δικά μας είναι»; «Ας τα πληρώσουν οι διαχειριστές που τα πήραν». Εντάξει, στο παράδειγμα της πολυκατοικίας είναι κάπως έτσι αλλά στην μεγάλη Πολυκατοικία δεν είναι. Εκεί ήμαστε όλοι μας, εμείς και τα παιδιά μας.

Και για να σας δώσω μια άλλη οπτική στα άλλως γνωστά, ακούστε και αυτό. Οι διαχειριστές της πολυκατοικίας μας, αποφάσισαν ότι πρέπει να διαγραφούν τα χρέη (προς την ΤΡαπεζα) γιατί δεν μπορούν να αποπληρωθούν. Πήγαν λΟΙπόν στην τράπεζα ΚΑι της λένε. Ή τα διαγράφεις εσύ ή το κάνουμε εμείς μονομερώς … (?) Αλλά ας το ξεπεράσουμε αυτό και ας πούμε ότι τακτοποιήθηκε το θέμα, το έσβησαν το χρέος.

Γυρνάνε λοιπόν στα σπίτια τους και ξαφνικά συνειδητοποιούν ότι στις ειδήσεις συζητάνε για την διάσωση των τραπεζών γιατί δώσανε λέει επισφαλή δάνεια που δεν εξυπηρετούνται και τώρα κάνουν διαγραφές (γράφουν την ζημιά στα κεφάλαιά τους) και αν δεν βρεθούν νέοι μέτοχοι για να καλύψουν την ζημιά και να βάλουν τα λεφτά, οι τράπεζες θα κλείσουν και θα εκκαθαριστούν (κουρεύοντας τελικά τις καταθέσεις).

Πάνε και αυτοί όπως παν' κι άλλοι. Κοινώς, πήγαν για μαλλί και βγήκαν κουρεμένοι.

Monday 10 March 2014

Η Έξοδος ...

<< Πληθαίνουν οι ενδείξεις πως η Ελληνική Δημοκρατία προετοιμάζεται για να βγει στις αγορές τον Απρίλιο, με έκδοση ομολόγου πενταετούς λήξεως για 3 δισ. Υπάρχουν σοβαροί τεχνικοί λόγοι για να επανακάμψει η Ελλάδα στις κεφαλαιαγορές και αφορούν τη δομή της καμπύλης των επιτοκίων και τη ρευστότητα. Υπάρχει όμως και αντίλογος. Ο προτεινόμενος δανεισμός για 5 χρόνια με 6% θα κοστίσει στον Ελληνα φορολογούμενο περί τα 600 εκατ. περισσότερο από τον ευρωπαϊκό δανεισμό. Χρήματα που δεν έχουμε. Υπάρχει επίσης το πολύ πραγματικό ενδεχόμενο η κίνηση αυτή να δώσει απλά διέξοδο σε αυτούς που αγόρασαν τα μετά PSI ομόλογα να τα πουλήσουν (με κέρδος) και να μειώσουν το ρίσκο τους από τα 10-20 χρόνια στα 5.
Η κυβέρνηση θέλει να δείξει πως η οικονομία είναι στον δρόμο προς την ανάκαμψη και φαίνεται πως είναι έτοιμη να πετάξει 600 εκατ. σε τόκους για τον σκοπό αυτό. Χρήματα που αν τα είχαμε, θα ήταν καλύτερο να τα ξοδέψουμε για να βοηθήσουμε την καταπολέμηση της ανεργίας ή για να απαλύνουμε την παιδική φτώχεια. 
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ελλάδα πρέπει να ξαναβγεί στις αγορές, όμως ο μικροπολιτικός καιροσκοπισμός δεν πρέπει να είναι ο οδηγός. Δανεισμός για ανάπτυξη ναι, για ψήφους όχι. Το να βγεις στις αγορές ή να μη βγεις δεν αφορά μόνο τα κόμματα της κυβέρνησης, αλλά όλους τους Ελληνες πολίτες στους οποίους οφείλουν να λογοδοτούν. Ο καιρός των λευκών επιταγών έχει τελειώσει.>>

Το κείμενο είναι μια περίληψη από το πολύ καλό blog του σχολιαστή και αναλυτή Ανδρέα Κούτρα με θέμα «Να βγεις στις αγορές ή να μη βγεις;»

Για πρώτη φορά θα σχολιάσω ένα τεχνικό-οικονομικό θέμα περισσότερο πολιτικά παρά τεχνοκρατικά. Γιατί τεχνοκρατικά συμφωνώ απόλυτα με τον Ανδρέα και πολιτικά επίσης αλλά όμως, νομίζω ότι ο εκλεκτός σχολιαστής παραγνωρίζει ένα γεγονός.

Ναι, κοστίζει περισσότερο το να δανείζεσαι σε συνθήκες αγοράς σε σχέση με τα επιδοτούμενα επιτόκια της Τρόικας αλλά το συνολικό κόστος στην δεύτερη περίπτωση είναι μεγαλύτερο. Ειδικά σε σχέση και με την ανάσχεση του ΑΕΠ που προκαλεί η «μνημονιακή» εμπλοκή και η καταφυγή του πολιτικού συστήματος στην «εύκολη» λύση των φόρων. Επίσης, η Τρόικα σίγουρα δεν θα σε δανείσει για να καταπολεμήσεις την  ανεργία ή για να απαλύνεις την παιδική φτώχεια, δυστυχώς. Έτσι, παρά τον πολιτικό κίνδυνο που η πρόωρη «αποδέσμευση» εμπεριέχει (αφού δεν έχουν ολοκληρωθεί οι ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις) προέχει, κατά την άποψή μου, για να μπορέσεις κάποτε να επανακάμψεις.

Για όλους όσους βιαστούν να βγάλουν συμπεράσματα. Πρώτον, τα επιτόκια που μας παρέχει η χρηματοδότηση από την Τρόικα δεν θα τα βρούμε ποτέ και δεύτερον με αυτά το χρέος είναι ακόμα διαχειρίσιμο. Χωρίς αυτά, όχι! 

Έτσι, παρά το ότι νομίζω ότι πρέπει να δοκιμαστεί η δυνατότητά μας να δανειστούμε από τις αγορές, δεν χρειάζονται υπερβολές γιατί α) μέχρι το 2042 δεν χρειάζεται να δανειζόμαστε σημαντικά ποσά (εκτός από φέτος), β) πρέπει οπωσδήποτε να συνεχίσουμε τον δύσκολο δρόμο του πρωτογενούς πλεονάσματος, με μείωση του κόστους του κράτους αυτή την φορά.

Η πολυδιαφημιζόμενη διαγραφή του χρέους -ακόμα και με την σύμφωνη γνώμη των πιστωτών μας- θα καταγραφεί στην ιστορία μας και δεν θα μας επιτρέψει να ξαναδανειστούμε φτηνά για πάρα πολύ καιρό (τόσο το κράτος όσο και οι επιχειρήσεις και οι τράπεζες). Τίποτα δεν χάνεται. Θα «μας τα πάρουν» αλλιώς (οι αγορές).

Οι ετήσιες αναχρηματοδοτικές ανάγκες, εφόσον έχουμε μηδενικό πρωτογενές αποτέλεσμα, είναι περίπου 15 δις (σε έντοκα) και 2-4 δις καθ έτος περίπου 8 με 10% του AEΠ (του 2013) συν τόκους. Με πρωτογενές πλεόνασμα μεγαλύτερο από το ποσό των ετήσιων τόκων θα αποπληρώνουμε χρέος (μείωση απόλυτου ποσού). Με την κάποια-όποια ανάπτυξη, έστω και μικρή, θα πέφτει ακόμα περισσότερο και το ποσοστό του χρέους προς το ΑΕΠ λόγω και της αύξησης του παρανομαστή.

Ναι, ο στόχος για το «βιώσιμο» χρέος του 124% (προϋπόθεση του ΔΝΤ για να μας δανείζει) είναι εξαιρετικά μη ρεαλιστικός χρονικά αλλά σημασία έχει η δυναμική του χρέους. Αυτό το καθιστά βιώσιμο και τίποτα άλλο. Υπάρχει και η εφεδρεία των τραπεζών. Αυτό μπορεί να μειώσει το «χρέος» κατά 20-50 δις στα επόμενα δύο χρόνια.

Η έξοδος στις αγορές μπορεί να φαντάζει σαν φωτοβολίδα τελετής έναρξης και μπορεί να είναι αφορμή για την πώληση ομολόγων από επενδυτές που τα έχουν είτε από το PSI, είτε αγοράσει σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές μετά, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι μια απαραίτητη τελετή με την σημασία της. Εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι χωρίς αγορές δεν υπάρχουν τιμές.

Κλείνω με μία φράση του Ανδρέα με την οποία συμφωνώ απόλυτα: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ελλάδα πρέπει να ξαναβγεί στις αγορές, όμως ο μικροπολιτικός καιροσκοπισμός δεν πρέπει να είναι ο οδηγός. Δανεισμός για ανάπτυξη ναι, για ψήφους όχι.»
<>

Σημείωση προς κάθε αναγνώστη: Ενδέχεται να έχω θέση σε τίτλους ή Α/Κ που επενδύουν σε ελληνικά ομόλογα ή άλλους τίτλους όπως και κάθε άλλος σχολιαστής ή αναλυτής όταν αφορά χρηματοοικονομικά θέματα. Στην σελίδα "The Greek Bond Saga" υπάρχει λεπτωμερές ιστορικό της πορείας ανάκαμψης των ελληνικών κρατικών ομολόγων και της έκτοτε άποψής μου για αυτά. Τίποτα από τα παραπάνω δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως πρόταση ή συμβουλή. Είναι προσωπική άποψη και τίποτα παραπάνω.

Tuesday 4 March 2014

Ιστορία

Δύο κείμενα με αφορμή την τρέχουσα ιστορικότητα.

Ξανασχεδιάζοντας τον χάρτη (Επεισόδιο "?")


Είναι ενδιαφέρον ότι σήμερα μετά από μία εικοσιπενταετία σχετικής ηρεμίας είναι σχεδόν πάνδηλο ότι ξανασχηματίζεται ο χάρτης της ευρύτερης περιοχής. Από τα βόρεια παράλια της Αφρικής μέχρι την βόρεια θάλασσα. Τότε, στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και μετά την πτώση της «κουρτίνας» είχαμε την πρώτη φάση σε τρείς πράξεις. Την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης (ή κατάρρευση) και τις αποσχίσεις των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών του βορά –της Βαλτικής (Λετονία, Λιθουανία, Εσθονία), την κεντρική Ευρώπη (ενοποίηση της Γερμανίας και διάλυση της Τσεχοσλοβακίας) και τα Βαλκάνια (διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας και επαναφορά των προπολεμικών, μετά Οθωμανικών κρατών/βασιλείων). Σε δεύτερο χρόνο, οι εθνοκαθάρσεις και περεταίρω εθνικιστικές «μικροπολιτείες»  τύπου Κόσοβο, FYROM, Μαυροβούνιο. Οι εκκρεμότητες της εποχής παραμένουν α) Αλβανία-Κόσοβο-FYROM και β) Βουλγαρία-FYROM και βέβαια από κοντά η Ελλάδα. 

Σήμερα, λοιπόν, οι τεκτονικές πλάκες της περιοχής που συγκέντρωναν απίστευτες τάσεις όλο αυτό το διάστημα κουνήθηκαν. Έσπασαν και προκαλούν σεισμούς με ανυπολόγιστες συνέπειες. Αυτή την φορά, το σημείο εκκίνησης ήταν η Αφρική και μετά ή πάντα ενεργοποιημένη Μέση Ανατολή, η Τουρκία και τώρα η Ουκρανία. Η τελευταία είναι βόμβα μεγατόνων καθώς εκεί ξαναγράφεται το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (Γερμανία-Ρωσία και με την παρουσία «εθνικοσοσιαλιστών»).

Η Κριμαία έγινε τμήμα της Ουκρανίας το 1954 όταν ο σοβιετικός ηγέτης Νικίτα Χρουστσόφ παραχώρησε τη χερσόνησο στη χώρα από την οποία καταγόταν. Αυτό είχε ελάχιστη σημασία μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οπότε η Κριμαία παρέμεινε τμήμα της ανεξάρτητης Ουκρανίας. Το 60% των πολιτών της δηλώνουν Ρώσοι. Στη νότια ακτή της Κριμαίας βρίσκεται η πόλη της Σεβαστούπολης, έδρα του Ρωσικού Στόλου στη Μαύρη Θάλασσα. Η Ρωσία «κληρονόμησε» το μισό του σοβιετικού στόλου στην περιοχή. Το 2009, ο φιλοδυτικός πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιουσένκο προειδοποίησε τη Μόσχα ότι πρέπει να έχει εγκαταλείψει τη βάση της Κριμαίας μέχρι το 2017. Λίγο μετά την εκλογή του το 2010, ο πλέον έκπτωτος και καταζητούμενος, φιλορώσος πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς υποσχέθηκε να παρατείνει την παραχώρηση της βάσης στη Ρωσία έως το 2042.

Μια άλλη ανάγνωση είναι αυτή της επανάληψης ως φάρσα.
      


Επανάληψη ή Συνέχεια; Τραγωδία ή Φάρσα;


Ο Χέγκελ λέει κάπου ότι όλα τα γεγονότα και οι προσωπικότητες της ιστορίας επανεμφανίζονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Ξέχασε να προσθέσει: την πρώτη φορά ως τραγωδία, τη δεύτερη ως φάρσα. (Karl Marx) Το μόνο πράγμα που μας διδάσκει η ιστορία είναι ότι τίποτε δεν μας διδάσκει η ιστορία. (Friedrich Hegel) Αν η ιστορία επαναλαμβάνεται και το απροσδόκητο πάντα συμβαίνει, πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος; (George Bernard Shaw) Την ιστορία την γνωρίζουν οι έξυπνοι και καλοί άνθρωποι, αλλά την φτιάχνουν οι ανόητοι και οι παλιάνθρωποι. (Boris Strugatsky)

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1936 αποτέλεσαν την τέλεια ευκαιρία για τον Χίτλερ και τους Ναζί να δείξουν στον κόσμο το νέο πρόσωπο της Γερμανίας, την νέα τάξη πραγμάτων. Όχι μόνο να επιδείξουν την αποτελεσματικότητα της Γερμανίας και τις υποδομές αλλά και την ανωτερότητα του Γερμανικού έθνους και αθλητισμού. Ήταν η πρώτη τηλεοπτική μετάδοση στον κόσμο και τις αποστολές των 49 χωρών που συμμετείχαν συνόδευαν διάφορα μέσα ενημέρωσης.

Το 1935, ο Χίτλερ δήλωνε, σε λόγο του στο Ράιχσταγκ: "Η Γερμανία ούτε προτίθεται ούτε επιθυμεί να παρέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις της Αυστρίας, να προσαρτήσει την Αυστρία ή να προκαλέσει την προσάρτησή της. Στις 12 Μαρτίου του 1938, ώρες πριν από το δημοψήφισμα της 13ης Μαρτίου, οι Γερμανικές δυνάμεις παρέλασαν, καθώς δεν συνάντησαν καμία αντίσταση αφού με την βοήθεια του Αυστριακού Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος (που τελούσε σε παρανομία) είχαν καταφέρει να θέσουν υπό τον έλεγχό τους πολλές περιοχές της χώρας και της πρωτεύουσας, Βιέννης, καθώς και δημόσιες υπηρεσίες και την Αστυνομία. 

Στο εξωτερικό, παρά το γεγονός ότι η προσάρτηση ήταν απαγορευμένη από την Συνθήκη των Βερσαλλιών, η προσάρτηση πέρασε σχεδόν απαρατήρητη: Η Ιταλία δεν αντέδρασε καθόλου, όπως αναμενόταν, η Βρετανία επίσης αντέδρασε χαλαρά - χαρακτηριστικό δημοσίευμα των Times ανέφερε ότι πριν 200 χρόνια η Αγγλία προσάρτησε με τον ίδιο τρόπο την Σκωτία και τα δύο γεγονότα δεν εμφανίζουν σημαντικές διαφορές. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Τσάμπερλεν δήλωσε στη Βουλή των Κοινοτήτων, στις 14 Μαρτίου, ότι "η Κυβέρνηση παρακολουθεί στενά το θέμα".

«Ο κόσμος είδε τη νέα Ρωσία» δήλωνε ο Ρώσος Πρόεδρος Πούτιν μία ημέρα μετά το κλείσιμο των αγώνων στο Σότσι (Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Σότσι 2014). Μια Ρωσία «ανοικτή, σύγχρονη και πολύπλευρη»: αυτή είναι η εικόνα που το ρωσικό κράτος πρόσφερε στον υπόλοιπο κόσμο κατά τη διάρκεια των Αγώνων στο Σότσι σύμφωνα με τον ίδιο. «Δεν προσφέραμε μόνο την τοποθεσία και τις σύγχρονες υποδομές αλλά και την ελίτ του εθνικού αθλητισμού μας», υπογράμμισε ο Ρώσος Πρόεδρος κατά την τελετή βράβευσης της ρωσικής αποστολής.

Ταυτόχρονα με την τελετή λήξης, οι εξελίξεις στην Ουκρανία έτρεχαν. Η Ρωσία δεν επιθυμεί την προσάρτηση της Κριμαίας, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος στις 4/3/2014, ώρες μετά την εκπνοή του δήθεν τελεσιγράφου προς τις Ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις στην χερσόνησο.

Μια νέα προσάρτηση στην Ευρώπη της ασφάλειας και συνεργασίας; Ένα νέο «Άνσλους» αλά Ρους; Πόσο ανεπίδεκτος μαθήσεως από την εμπειρία είναι ο άνθρωπος!


ΥΓ. Δεν αναφέρομαι μόνο στον Ρώσο πρόεδρο αλλά και στους Ουκρανούς, τους Ευρωπαίους, τους Τούρκους και φυσικά στην αεί παρούσα υπερδύναμη που στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού «επιθυμούν» να επαναλάβουν ή να συνεχίσουν τον Πόλεμο της Κριμαίας (1853-1856).

Wednesday 19 February 2014

Ο τρίτος πόλος προς τον ... παραλογισμό

Ο ένας, είναι πλέον μόνο ένας αλλά Ναπολέων, ο άλλος είναι κυρ-Φώτης και είναι ξεθυμασμένος και οι άλλοι είναι πολλοί (58+/-) και όπου λαλούν πολλοί κοκόροι αργεί να ξημερώσει! Αυτός ο υποτιθέμενος τρίτος πόλος, πόσους πόλους έχει; Και τι τρέχει με το "τρίτος"; Πρώτα είχαμε τον τρίτο δρόμο προς ... (από δω πάνε κι άλλοι) και μετά ανακαλύφθηκε ο τρίτος πόλος! 

Η τριάδα, κατά Αριστοτέλη, είναι ο αριθμός του όλου, που περιέχει μια αρχή, μέση και τέλος. Όμως στις διεθνείς σχέσεις και κάποιες φορές στην πολιτική, η ύπαρξη ενός τρίτου ή περισσότερων πόλων προϋποθέτει την σχετική ισοδυναμία επιρροής. Έτσι, ένας τρίτος πόλος σήμερα, θα σήμαινε εκλογική επιρροή μεταξύ 15-25% και για να είναι πραγματικά τρίτος θα έπρεπε να είναι και διαφορετικός. Πχ. Η ΧΑ, δυστυχώς, είναι ή πήγε να γίνει τρίτος πόλος. Ευτυχώς, αυτό αρχίζει να ξεφτίζει. 

Όμως τι το διαφορετικό έχει σήμερα να προτείνει η κεντροαριστερά που δεν το προτείνει ήδη ο ΣΥΡΙΖΑ ή η μεταλλαγμένη (πασοκοποιημένη) ΝΔ; Όχι πολλά φοβάμαι!

Η μόνη πραγματικά διαφορετική προσέγγιση σήμερα είναι το λιγότερο κράτος, λιγότεροι φόροι, περισσότερη δουλειά, διαφάνεια και αξιοκρατία και αυτό είναι φιλελευθεριάζουσα προσέγγιση αλλά και διαχρονικά μειοψηφική. Οπότε, δεν συζητάμε στην πραγματικότητα για τρίτο πόλο αλλά απλά για έναν άλλο πόλο στην θέση του ΣΥΡΙΖΑ ή της μεταλλαγμένης πασοκονεοδημοκρατίας. Μιλάμε δε κυρίως για τα πρόσωπα που θα τον εκφράζουν και πολύ λιγότερο για το τι θα αντιπροσωπεύει. Αλλά ούτε αυτό περνάει στον κόσμο, καλώς ή κακώς! 

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτή την αδυναμία συσπείρωσης γύρω από μια υπεύθυνη και λογική προσέγγιση της πραγματικότητας. Ο κατακερματισμός της κοινωνίας, η πολυσυλλεκτικότητα του πολιτικού/κομματικού παρελθόντος (συνέπεια και του εκλογικού συστήματος), η ανυπαρξία τάξεων κατά την παραδοσιακή (Μαρξιστική) έννοια σε αντίθεση με την ύπαρξη ομάδων συμφερόντων και συντεχνιών, η αυτοπαγίδευση στον αιώνιο χρόνο και τον ετεροπροσδιορισμό, η έλλειψη εξελικτικής κουλτούρας και πίστης στις δυνατότητές μας, ο ελληνικός μαξιμαλισμός σε αντίθεση με την μεγιστοποίηση της ωφέλειας. Όλα αυτά, και άλλα πολλά, μας κάνουν αυτό που είμαστε. Ένα μίζερο, οπισθοδρομικό, Ευρωμεσανατολικό υβρίδιο με ανευπλοειδία. Αποτέλεσμα μιας ιδιότυπης τριπολικής μίτωσης και όχι φυσιολογικής εξέλιξης. 


«Η ανευπλοειδία είναι μια αριθμητική χρωμοσωμική ανωμαλία στην οποία υπάρχει ένα επιπλέον ή ένα λιγότερο χρωμόσωμα. Είναι η συνηθέστερη χρωμοσωμική ανωμαλία με κλινικό αντίκτυπο. Τα άτομα με ανευπλοειδία λέγοντα ανευπλοειδή. Συνήθως τα ανευπλοειδή άτομα έχουν τρισωμία (τρία αντί για δύο αντίγραφα ενός χρωμοσώματος) ή μονοσωμία (με ένα μόνο αντίγραφο ενός χρωμοσώματος). Και οι δύο καταστάσεις έχουν σοβαρές επιπτώσεις στο φαινότυπο ενός ατόμου, ο οποίος είναι σε όλες τις περιπτώσεις σωματική ή/και νοητική υστέρηση.»

Οι περισσότερες ανευπλοειδίες είναι θανάσιμες. Στην δική μας περίπτωση επιζούμε αλλά φέρουμε όλες τις συνέπειες και δυσλειτουργίες που την συνοδεύουν. Έτσι, εμπιστευόμαστε περισσότερο την αντιπαράθεση με έναν αντίπαλο, το ή μαζί μας ή με τον εχθρό, παρά την λογική και την σύνθεση για την προσέγγιση σύνθετων και πολύπλοκων προβλημάτων όπως η σημερινή κρίση. 

Ο τρίτος πόλος απαιτεί την κριτική ματιά, την αναζήτηση της αλήθειας στην αμφισβήτηση του δίπολου μαμά-μπαμπάς. Απαιτεί την ανάληψη της ευθύνης του εαυτού μας. Απαιτεί την ενηλικίωση. 

ΥΓ1. Τα κακοποιημένα παιδιά ενίοτε όταν μεγαλώσουν κακοποιούν και αυτά με την σειρά τους (βλ. Ψηφίζω ΧΑ για να τους εκδικηθώ! Ποιούς αλήθεια;). 
ΥΓ2. Μια άλλη ερμηνεία της εποχής των τεράτων.

Friday 7 February 2014

Ελεύθερος Συνειρμός

Διάβασα αυτό

«Κατά κάποιο τρόπο συμβαίνει η εξής ακολουθία: εντοπίζεται ένα πρόβλημα, ακολουθεί η σύνταξη και η ψήφιση ενός σχετικού νόμου, και η διαδικασία θεωρείται λήξασα (και μάλιστα επιτυχώς). Η ιδέα πως μπορείς να προχειρογράψεις έναν νόμο και αυτομάτως να λύσεις το πρόβλημα που επιθυμείς δείχνει πόσο βαθιά άγνοια υπάρχει για τη δυναμική της πραγματικότητας. Ο συγγραφέας αφιερώνει ένα ολόκληρο κομμάτι του βιβλίου του στο πόσο κακό κάνουν οι ακατάλληλοι νόμοι και όταν εφαρμόζονται και όταν δεν εφαρμόζονται.»
(Αντιγόνη Λυμπεράκη στο AV, γενικότερες σκέψεις με αφορμή το βιβλίο του Αρίστου Δοξιάδη «Το Αόρατο Ρήγμα» εκδ. Ίκαρος)

Δεν είναι μόνο ένας Νόμος ή ένας άνθρωπος στην κατάλληλη θέση ή το αντίθετο. Είναι η έλλειψη οράματος και ενός σχεδίου για το πώς θα πάμε από το «Α» (το σήμερα) στο «Β» (το ζητούμενο). Αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Όσο δε δεν συζητάμε και δεν διαμορφώνουμε το «Β», τίποτα δεν θα αλλάξει.

Το «Μνημόνιο», κόκκινο πανί για τους μισούς συμπολίτες μας, από μόνο του δεν μπορεί να εξυπηρετήσει τον σκοπό αυτό γιατί είναι μόνο ένα τμήμα της εξίσωσης και όχι ο στόχος. Και αυτό το ίδιο είναι κακογραμμένο από άλλους για εμάς χωρίς εμάς, αν και για το δεύτερο δεν είμαι απόλυτα βέβαιος μιας και τα μέτρα του είναι δικής μας κοπής.

Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι οι κυβερνήσεις και η γραφειοκρατία που κυβερνάνε την χώρα δεκαετίες τώρα δεν προτείνουν ένα όραμα και δεν παράγουν ένα σχέδιο για να πάμε στο «Β» (και δεν εννοώ ένα Plan B). Απλά αντιδρούν, καθυστερημένα τις περισσότερες φορές, στα εξωτερικά ερεθίσματα και στις όποιες συνθήκες. Η ένταξή μας στη Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ το επέτειναν αυτό γιατί κακά τα ψέματα υπάρχει μια κάποια ασφάλεια στην Ένωση («Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις», όπως θα έλεγε και ο Κ.Π. Καβάφης).

Είναι κυρίως έλλειμμα φαντασίας και ηγεσίας.

Η αριστερά που τσαλαβουτάει στα οράματα και τις παραισθήσεις διεγείρει μεν για αυτό αλλά δεν απαντά ικανοποιητικά στις σημερινές ανάγκες γιατί, στο κάτω-κάτω, είναι η αριστερά και έχει ένα πλάνο και μία λύση. Έχει ένα όραμα συγκεκριμένο και σε γενικές γραμμές αποτυχημένο, όπου και όποτε εφαρμόστηκε. Και ναι υπάρχει αντίλογος για την αποτυχία του, αλλά σε κάθε περίπτωση και η κακή εκτέλεση ενός «τέλειου» σχεδίου μπορεί να προκαλέσει κακό (όπως και έχει κάνει άλλωστε). Πόσο μάλλον αν το σχέδιο είναι ακατάλληλο ή προχειρογραμμένο.

Οι υπόλοιποι του δημοκρατικού τόξου (δεν ασχολούμαι με τους φασίστες ή τους καπνισμένους εθνοπατριδοκαπηλευτές) τσαλαβουτάνε στην μικρότητα και την αδιαλλαξία, την φαυλότητα και την υποκρισία. Έτσι, ο «βιαστής» βαφτίζεται και εμφανίζεται ως «σωτήρας» για να σε γλιτώσει από τον «βιασμό» του «άλλου»! Και ο «άλλος», παρουσιάζεται ως «νέος» αλλά με νοοτροπία ίδια και προτάσεις από τον 19ο αιώνα για τα προβλήματα και τις προκλήσεις του 21ου.

Δεν θέλουμε τον Σοσιαλισμό του Μαρξ, του υπαρκτού ή του ανύπαρκτου! Δεν θέλουμε και τον Καπιταλισμό της βιομηχανικής εποχής, τύπου Κάρνεγκι και J.P. Morgan (ο ιδρυτής της και όχι η γνωστή τράπεζα).

Θέλουμε μια σύγχρονη, φιλελεύθερη και προοδευτική κοινωνία, όπου το κράτος ρυθμίζει αλλά δεν παρεμβαίνει στις σχέσεις των πολιτών. Όπου το κράτος και ο Νόμος παρεμβαίνει και διορθώνει αδικίες χωρίς να δημιουργεί άλλες. Όπου η πολιτική είναι η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του πολίτη και όχι των κεκτημένων των ημετέρων, συντεχνιών και πελατών, πολιτικών ή και οικονομικών. Θέλουμε σεβασμό στην ελευθερία του ατόμου και την ιδιοκτησία του, υλική και πνευματική, που αποκτήθηκε ως αποτέλεσμα του κόπου και της εργασίας του και όχι με την καταπάτηση ή την συνδιαλλαγή με την δημόσια διοίκηση.
Θέλουμε διαφάνεια αντί για διαφθορά.

Και κάπου εκεί ακούω μέσα μου …
Freud Sofa
«Να `μαι στα σύννεφα ψηλά
μ’ ένα τηλέφωνο αγκαλιά
όπως οι φλέβες δυνατά
τ’ ακούω πάλι να χτυπά
Υποχρεώσεις και δουλειά
μου κλέβουν κάτι απ’ τη χαρά
Είναι πληγή να σ’ αγαπώ
όταν μου είσαι μακριά
Μόνο αν είσαι εσύ, εγώ απαντώ...
Μη, δεν είμαι εδώ, όνειρο ζω
και μη με ξυπνάτε τώρα
Μη, για ό,τι καλό ή ό,τι κακό
τα λέμε άλλη ώρα...»

Η ώρα σας τελείωσε! Τα ξαναλέμε!
<>

Σημείωση: Ο ελεύθερος συνειρμός (free association) αποτελεί θεμελιώδη κανόνα με τον οποίο λειτουργεί η ψυχαναλυτική συνεδρία και συστατικό στοιχείο της ψυχαναλυτικής τεχνικής. Συνίσταται στην έκφραση όλων ανεξαιρέτως των σκέψεων που περνούν από το μυαλό του αναλυόμενου, είτε αυτές αφορμώνται από κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο (π.χ. μια λέξη, μια εικόνα, κάποιο στοιχείο του ονείρου) είτε αναδύονται αυθόρμητα (βλ. Laplanche & Pontalis 1986, 179-181 το σχετικό λήμμα). Στόχος της τεχνικής αυτής είναι να εξαλείψει την εκούσια επιλογή σκέψεων και, αίροντας τις αντιστάσεις, να γίνει δυνατή η πρόσβαση στο ασυνείδητο. 

Thursday 2 January 2014